Smuts Jan Christiaan

Smuts

[smats]

Jan Christiaan , ur. 24 V 1870, Bovenplaats k. Riebeeck West (Kolonia Przylądkowa, obecnie w RPA), zm. 11 IX 1950, Irene k. Pretorii,

burski generał, polityk południowoafryk. i marszałek bryt. (od 1941).

Uczestnik wojny burskiej 1899–1902, po jej zakończeniu zwolennik, wraz z L. Bothą, porozumienia z Wielką Brytanią i utworzenia Związku Południowej Afryki; współzał. Partii Południowoafryk., z jej ramienia czł. (1910–13) pierwszego rządu Związku; podczas I wojny świat. dowódca kampanii przeciwko niem. Afryce Południowo-Zachodniej, opanowanej 1915; od 1917 czł. wojennego gabinetu D. Lloyda George’a; 1919–20 uczestnik paryskiej konferencji pokojowej, współautor Paktu Ligi Narodów i inicjator utworzenia terytoriów mandatowych; 1919–24 i 1939–48 premier; współzał. (1934) Zjednoczonej Południowoafryk. Partii Nar.; 1939 opowiedział się za udziałem Związku Południowej Afryki w wojnie przeciwko Niemcom; od 1941 czł. gabinetu wojennego W. Churchilla, mianowany feldmarszałkiem brytyjskim.