Słowacja. Warunki naturalne

Słowacja. Warunki naturalne.

Kraj górski; przeważającą część zajmuje, ciągnący się łukiem z południowego zachodu na północny wschód, łańcuch Karpat Zachodnich, który obejmuje: fliszowe pogórza i góry, m.in. Białe Karpaty (wysokość do 970 m), Jaworniki (1071), Beskidy Zachodnie (graniczna z Polską Babia Góra, 1725 m), miejscami wapienne skalice (Magura Spiska, Magura Orawska, Pieniny — gł. w granicach Polski), wewn. masywy krystal. z najwyższą w Karpatach i na Słowacji grupą górską — Tatrami (Gierlach, 2655 m), osłonięte przeważnie wapiennymi płaszczowinami (Małe Karpaty — do 768 m, Mała Fatra — do 1710 m, Wielka Fatra — 1590 m, Niżne Tatry — sławne krasowe jaskinie w Dolinie Demenowskiej), śródgórskie kotliny, m.in. Spiska, Turczańska, Liptowska, połączone przełomowymi odcinkami dolin rzecznych; na południe od Karpat Zachodnich — masywy wulk. (Góry Szczawnickie, wysokość do 1009 m) oraz zbud. ze skał krystal. i młodych skał wulk., pokryte silnie skrasowiałymi płytami wapiennymi — Rudawy Słowackie (m.in. Kras Słowacki); na wschodzie Słowacji część Karpatów Wschodnich: fliszowe Bieszczady (Krzemieniec, 1221 m) i Pogórze Ondawskie oraz wulk. masyw Wyhorlat (wysokość do 1076 m); obszary nizinne występują w południowo-zachodniej (Mała Niz. Naddunajska) i południowo-wschodniej (Niz. Nadcisańska) części kraju. Klimat umiarkowany ciepły, z przewagą kontynent. na wschodzie; średnia temp. w styczniu od –3°C na zachodzie i południu do –5°C na wschodzie, w Tatrach –11°C; w lipcu od 18°C do 20°C, w wysokich górach poniżej 10°C; średnia roczna suma opadów 500–750 mm, w górach ponad 1000 mm (do 2000 mm w Tatrach). Główne rz.: Dunaj z Wagiem i Hronem; na rzekach liczne zbiorniki retencyjne, m.in.: Liptovská Mara na Wagu, Jez. Orawskie na Orawie, kompleks hydroenerg. Gabčíkovo(Słowacja)–Nagymaros (Węgry) na Dunaju; w Tatrach niewielkie naturalne jeziora polodowcowe (Hińczowy Staw Wielki, Szczyrbskie Jezioro). Lasy porastają 40% pow. kraju (gł. iglaste i mieszane z udziałem buka, dębu, jodły, świerka); największe kompleksy leśne rozciągają się w środkowej części Słowacji (ok. 80% pow.), w górach piętra roślinne. W celu ochrony naturalnego krajobrazu, pierwotnej szaty roślinnej i rzadkich gat. zwierząt utworzono 7 parków nar. m.in.: Tatranský, Pieninský, Nízke Tatry, Malá Fatra, Slovenský raj oraz liczne rezerwaty i obszary chronionego krajobrazu. Tereny chronione zajmują ogółem 12,3 tys. km² (25,2% pow. kraju).

Łomnica