Saskatchewan

Saskatchewan

[säskạ̈czə^uən] ,

fr. Province de Saskatchewan, ang. Province of Saskatchewan,

prowincja w środkowej Kanadzie, na Wielkich Równinach, między Albertą a Manitobą; na południu graniczy z USA, na północy z Terytoriami Północno-Zachodnimi;

pow. 652,2 tys. km², 1,2 mln mieszk. (2019); stol. Regina, inne gł. m.: Saskatoon oraz Prince Albert, Moose Jaw; powierzchnia równinna, na północnym wschodzie tarcza kanad., na południowym zachodzie pas wyżynny Wielkich Równin; wysokości wzrastają od ok. 200 m na północy do 1392 m (wzgórza Cypress Hills) na południowym zachodzie; klimat umiarkowany kontynent., na południu — ciepły, w części środkowej i na północnej — chłodny; gł. rzeka Saskatchewan; w północnej części wielka ilość jezior polodowcowych, największe: Athabaska, Reniferowe; na południu i południowym zachodzie niskie prerie (w większości zajęte pod uprawę), w części środkowej lasy mieszane, w północnej — tajga ze świerkami, modrzewiami i jodłą, przechodząca na północnym wschodzie w lasotundrę. W środkowej części prowincji Park Nar. Prince Albert. Ważny region roln. (zwłaszcza obszar prerii) Kanady; w strukturze upraw dominuje pszenica (45% zbiorów krajowych); ponadto uprawa owsa, jęczmienia, lnu oraz hodowla bydła; rozwinięte leśnictwo; dużą rolę odgrywa górnictwo; eksploatuje się gł. ropę naftową i gaz ziemny (na południu), rudy uranu (nad jez. Athabaska), miedzi, cynku, sole potasowe; produkcja energii elektr. gł. w elektrowniach wodnych; przemysł przetwórczy (spoż., rafineryjny, chem., drzewny, metal., materiałów budowlanych) skupiony w największych miastach, zwłaszcza: Regina i Saskatoon. Sieć komunik. dobrze rozwinięta na południe i w środkowej części prowincji; największe znaczenie mają 2 transkontynent. linie kol. oraz transkanad. droga kołowa (Trans-Canada Highway).

Historia.

Obszar zamieszkany przez Indian; 1670–1869 pod kontrolą Kompanii Hudsońskiej; po włączeniu 1870 do Dominium Kanady rozwój osadnictwa roln.; Indian osadzono w rezerwatach; 1885 powstanie ludności indiańsko-metyskiej pod przywództwem L. Riela w obronie ziemi i przeciwko napływowi imigrantów; od 1905 odrębna prowincja.