Rolland 
, ur. 29 I 1866, Clamecy, zm. 30 XII 1944, Vézelay,
francuski pisarz, muzykolog.
[rolạ̃]
Romain , ur. 29 I 1866, Clamecy, zm. 30 XII 1944, Vézelay,
Rolland Romain
Encyklopedia PWN
fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
1902–09 wykładał na Sorbonie; w czasie I wojny światowej, przebywając w Szwajcarii, ogłaszał w „Journal de Genève” artykuły wzywające do zaprzestania działań wojennych (1915 wydane w tomie Au-dessus de la męlée). Głęboko humanistyczna, przepojona ideałami piękna, pokoju i wolności twórczość Rollanda sprawiła, że był on jednym z autorytetów moralnych 1. połowa XX w.; sławę przyniosły mu powieści, zwłaszcza pierwsza francuska powieść-rzeka Jan Krzysztof (t. 1–10 1904–12, wydanie polskie pełne 1925–27), w której na tle biografii genialnego muzyka wykazał istnienie zależności między dziełem sztuki a doświadczeniami życia artysty; ponadto m.in. Dusza zaczarowana (t. 1–7 1922–34, wydanie polskie pełne 1949–54) — obraz społeczeństwa francuskiego w pierwszym trzydziestoleciu XX w., oraz głosząca pochwałę życia Colas Breugnon (1919, wydanie polskie 1921); także dramaty historyczne (cykl Teatr rewolucji, m.in. Wilki 1898, wystawienie polskie 1929, Gra miłości i śmierci 1924, wystawienie polskie 1957), cenione biografie twórców (m.in. Beethoven 1903, wydanie polskie 1914, Haendel 1910, wydanie polskie 1958, Péguy 1944), publicystyka, korespondencja i dzienniki (polski wybór pism Świadek epoki 1965; Dziennik z lat wojny 1914–1919 1952, polski przekład fragmentów 1965); prace o muzyce (polski wybór artykułów Z pierwszych wieków opery 1971); 1915 otrzymał Nagrodę Nobla.
