Polański Roman, pierwotnie Raymond Liebling, ur. 18 VIII 1933, Paryż,
reżyser filmowy i teatralny, scenarzysta, aktor, producent filmowy.
Polański Roman
Encyklopedia PWN
fot. J. Herok/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Od 1963 tworzy gł. za granicą (mieszkał w USA, po 1977 we Francji); 1999 został członkiem Francuskiej Akademii Sztuk Pięknych. Krótkometrażówki fabularne (Dwaj ludzie z szafą 1957), studium psychol.-obyczajowe (Nóż w wodzie 1962); świat. uznanie zyskał dzięki nieustannym poszukiwaniom twórczym, niezwykłej wyobraźni, zamiłowaniu do surrealist. metaforyki i groteskowej stylizacji; w Wielkiej Brytanii zrealizował: Wstręt (1965), Matnię (1966), Tragedię Makbeta (1971 wg W. Szekspira); w USA — Dziecko Rosemary (1968), Co? (1972), Chinatown (1974, nagrodzony Oscarem za scenariusz, Złotym Globem za reżyserię), Frantic (1987); w Europie, gł we Francji — Lokatora (1976, także gł. rola), Tess (1977 wg T. Hardy’ego, nagrodzony 3 Oscarami), Piratów (1986, współpraca z Tunezją), Gorzkie gody (1992), Śmierć i dziewczyna (1994); Pianista (2002, wg wspomnień W. Szpilmana, nagrodzony m.in. Złotą Palmą na MFF w Cannes i 4 Oscarami, w tym za reżyserię, 6 Cezarami, w tym za film i reżyserię, 8 Orłami, w tym za film i reżyserię); inscenizacje teatr., m.in. w Warszawie i Paryżu (Amadeusz P. Shaffera 1981 i 1982, także gł. rola) oraz operowe, w Spoleto (A. Berga Lulu 1974), Monachium (G. Verdiego Rigoletto 1974); twórczości Polańskiego poświęcił W. Grodecki film dokumentalny Roman Polański — podróż sentymentalna (1983); autobiografia Roman (1984, wyd. pol. 1992). Za calokształt twórczości otrzymał 2001 Polską Nagrodę Filmową „Orzeł”.
