Platerowie
 
Encyklopedia PWN
Platerowie,
rodzina szlachecka herbu własnego z przydomkiem Broel i Zyberk;
wywodzili się z Westfalii, gdzie pierwsi przodkowie na przeł. XII i XIII w. byli właścicielami zamku Broel, od XV w. używali oni przydomka Plater, który z czasem stał się nazwiskiem w połączeniu z nazwą pierwszego gniazda rodu — Broel. W XV w. część rodu przeniosła się do Inflant, gdzie służyli jako rycerze zakonu inflackiej gałęzi Krzyżaków. Wilhelm, data ur. nieznana, zm. 1664, był założycielem linii żmudzkiej, właściciel dóbr na Żmudzi i w Kurlandii, przeszedł z dziećmi z luteranizmu na katolicyzm. Przedstawicielami gałęzi na Dąbrowicy był Józef Antoni, ur. 1750, zm. 1832, wojewoda brzeski litew., współpracownik T. Czackiego. Założycielem gałęzi na Szwekszniach był Jerzy, zm. 1825, syn Wilhelma Jana, ur. 1715, zm. 1769, z linii żmudzkiej. Przedstawicielami linii inflanckiej rodu, dziedziców na Indrycy i Krasławiu (pol. Inflanty), byli m.in.: Konstanty Ludwik, ur. 1722, zm. 1778, kasztelan trocki, od 1774 dziedziczny hrabia; jeden z jego synów — Kazimierz Konstanty, ur. 1749, zm. 1807, był 1793 podkanclerzym litew. z nominacji Targowicy; jeden z jego synów — Ludwik August, ur. 1775, zm. 1846, właściciel Indrycy był założycielem gałęzi wielkopol. rodu. Najbardziej znanymi przedstawicielami linii litew. (jej gałęzi na Dusiatach, której założycielem był Jan Ludwik, zm. 1736, wojewoda inflancki) rodu byli bracia: Władysław Ewaryst, ur. 1808, zm. 1889, fundator Muzeum Nar. Pol. w Rapperswilu, i Cezary Augustyn, ur. 1810, zm. 1869, działacz powstania listopadowego i Wielkiej Emigracji, oraz blisko spokrewniona z nimi Emilia, ur. 1806, zm. 1831, bohaterka powstania listopadowego. Syn Cezarego, Ludwik Kazimierz, ur. 1844, zm. 1909, właściciel Białaczowa, Niekłani, Chlewisk i Bliżyna, był przemysłowcem, budowniczym kopalni i hut.
Założycielem Zyberków-Platerów był Michał, ur. 1777, zm. 1862 lub 1863, syn Kazimierza Konstantego, przez małżeństwo spadkobierca Jana barona Syberga, wojewody inflanckiego. Przedstawicielką Zyberków-Platerów była m.in. Cecylia, ur. 1853, zm. 1920, wybitna katol. działaczka społ. i pedagog.
Witold Sienkiewicz
Bibliografia
Sz. Konaraski Platerowie, Buenos Aires–Paryż 1967.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia