Piza
 
Encyklopedia PWN
Piza, Pisa,
m. w środkowych Włoszech, w regionie Toskania, w pobliżu ujścia rz. Arno do M. Liguryjskiego;
ośrodek administracyjny prowincji Piza. Przemysł szklarski, środków transportu (motocykle), farm., wełn., ceramiczny i in.; obróbka białego marmuru; węzeł drogowy przy Autostradzie Słońca, kol. i port lotn.; uniw. (zał. 1343); znany ośr. turyst.; muzea.
Historia. Starożytna Pisa lub Pisae, osada etruska, od 180 p.n.e. należała do Rzymu; od 313 stol. biskupstwa; w IX–XI w. ośr. handlu mor., gł. z Hiszpanią i północną Afryką; od XI w. rywalizacja z Genuą, Lukką i Florencją; wzbogaciła się w czasie krucjat (faktorie w Syrii, Palestynie i Konstantynopolu); 1284 pobita (k. wyspy Melorii) przez Genueńczyków; 1406 pokonana przez Florencję i włączona do jej posiadłości, odtąd dzieliła jej losy; w czasie II wojny światowej silny ruch oporu, wyzwolona przez partyzantów.
Zabytki. Ruiny term rzymskich, amfiteatru i świątyni; jednolicie zakomponowany zespół katedralny (budowle inkrustowane marmurem, wpisane na Listę Świat. Dziedzictwa Kult. i Przyr. UNESCO): katedra rom. (2. poł. XI–XIII w.) z arkadową fasadą i wnętrzem z wybitnymi dziełami sztuki, słynna wolno stojąca tzw. krzywa wieża — okrągła kampanila (1174–XIV w.), baptysterium (XII–XIII w.) i Camposanto (XIII w.) — w krużgankach freski, rzeźby i nagrobki; kościoły: rom. S. Niccola (XI w.), S. Cassiano (X–XII w.), S. Michele in Bargo (XI–XIV w.), S. Sepolcro (XII w.), rom.-got. S. Francesco (XIII–XIV w.), S. Maria della Spina (XIV w.), S. Frediano (XI–XII, XVI–XVII w.), S. Paolo a Ripa d’Arno (XII, XIII w.), got. S. Caterina (XIII w.); pałace got. — Medici (XIII–XIV w.), Gambacorta (XIV w.) i renes. dei Cavalieri di S. Stefano (XVI w.); uniw. (XV–XVI w.) oraz kościoły barokowe.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Piza, baptysterium w zespole katedralnym, XII–XIII w. (Włochy)fot. J. Makowski/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Piza, Krzywa Wieża fot. A. Znamierowski/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia