Oksford
 
Encyklopedia PWN
Oksford, Oxford,
m. w Wielkiej Brytanii, w południowej Anglii, nad Tamizą, na północny zachód od Londynu;
ośr. adm. hrab. Oxfordshire. Przemysł poligraficzny, spoż., papierniczy, w dzielnicy Cowley przemysł samochodowy (zakłady W. Morrisa), elektrotechniczny, metal., maszyn.; ośr. turyst.; znany ośr. nauk. (uniwersytet w Oksfordzie; politechnika, zał. 1970) i kult. — najstarsze muzeum przyr. w Anglii (zał. 1677), Ashmolean Museum (zał. 1683), biblioteka Bodleian Library (zał. 1602).
Historia. Wczesnośredniow. osada anglosaska, w średniowieczu ważny ośrodek handlu; w 2. poł. XI w. zbud. zamek; od XIII w. życie miasta zdominował rozwijający się uniw., będący jednym z gł. centrów kultury i nauki w kraju; uczelnia, strzegąc własnych przywilejów, hamowała rozwój gospodarczy miasta; od 1542 siedziba biskupa; w okresie wojny domowej kwatera gł. Karola I, 1646 zdobyta przez armię parlamentu; od pocz. XX w. rozwój przemysłu; centrum zachowało charakter miasta uniwersyteckiego.
Zabytki. Katedra (XI–XVI w.) z bogatym wystrojem wnętrza (m.in. witraże z XIV w., nagrobki z XIV–XV w.); kościoły: rom. — S. Peter in the East (XII w.), got. — S. Giles (XII, XIII w.) i S. Mary (XIII–XV w.) z barok. portykiem południowym (1637) oraz ze stallami i amboną z XV w., klasycyst. — All Saints (1706–10, H. Aldrich); zespół got. kolegiów uniw. z XIII–XVI w., przebudowanych lub rozbudowanych XVII–XIX w., m.in. Merton College (1264–XV w.), Oriel College, Queen’s College z biblioteką projektu Ch. Wrena (1693–96), New College (1380–87), Exeter College, All Souls College, Magdalen College, Corpus Christi College (od 1517), Trinity College z biblioteką projektu Wrena (1676–84), Jesus College, S. John College; XVII–XIX w. wzniesiono m.in.: Pembroke College z kaplicą projektu Wrena, University College, Worcester College, Kebble College; Sheldonian Theatre (1664–69, Wren), barok. klasycyzująca rotunda Radcliffe Camera (1737–48, J. Gibbs) mieszcząca czytelnię Bodleian Library; most Westchnień (1917) — kopia mostu weneckiego. W pobliżu Oksfordu — barok. pałac Blenheim (1705–24, J. Vanbrugh).
zgłoś uwagę
Ilustracje
Oksford, fragment miasta fot. T. Raczyński/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Oksford, wnętrze katedry fot. A. Pieńkos/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia