O’Neill
[‘potomkowie Nialla’], ród irlandzki, zał. w V w.;
[əunị:l],
Uí Néill
O’Neill
Encyklopedia PWN
wg tradycji zał. w 1. poł. V w. przez Nialla Dziewięciu Zakładników, króla An Mhidhe (Meath); zdobył pozycję najpotężniejszego rodu irl., jego gałęzie dominowały w środkowej i północnej Irlandii (w An Mhidhe i Ulaidh); ich naczelnicy, rywalizując ze sobą, przyjmowali tytuł króla Tary (irl. centrum kultowe), a później — do 2. poł. XII w. — arcykróla Irlandii; następnie, tj. po narzuceniu Irlandii zwierzchnictwa ang., ród (klan), którego naczelnicy początkowo nadal tytułowali się królami, utrzymali prymat wśród klanów Ulaidh (Ulsteru) i do 1603 walczyli o zachowanie faktycznej niezależności od Anglii; ostatni z nich, Hugh O’N., hr. Tyrone (ok. 1540–1616), po walkach 1595–1603, uznał ang. zwierzchnictwo i 1607 uciekł z Irlandii; jego bratanek, Owen Roe (ok. 1590–1649), był jednym z dowódców powstania 1641–51, stłumionego przez O. Cromwella.
