Nowosilcow Nikołaj N.

Nowosilcow Nikołaj N., hrabia (od 1833), ur. 1762, zm. 20 IV 1838, Petersburg,

polityk rosyjski;

w młodości liberalny doradca Aleksandra I Romanowa, później rzecznik polityki zachowawczej i zatarcia odrębności ziem pol. zagarniętych przez Rosję; 1813–15 wiceprezes Rady Tymczasowej Księstwa Warsz.; 1815–30 pełnomocny komisarz cara przy Radzie Stanu Królestwa Pol. i zacięty przeciwnik jego autonomii; 1821–24 prezes Kom. do Reorganizacji Wydziału Edukacji i inspirator śledztw przeciwko młodzieży pol. w Wilnie, 1823 osobiście prowadził przesłuchania w sprawie Tow. Filomatów; od 1824 kurator wil. okręgu nauk. i wróg pol. ruchów wolnościowych, opuścił Polskę 1830, przed wybuchem powstania listopadowego; od 1831 czł., od 1832 przewodniczący ros. Rady Państwa oraz gabinetu ministrów.