Nowe

Nowe,

miasto w województwie kujawsko-pomor., w powiecie świeckim, na pograniczu Pojezierza Starogardzkiego i Doliny Kwidzyńskiej, u ujścia Mątawy do Wisły.

Ludność miasta: ogółem — 5,8 tys. mieszkańców (2019)

Gęstość zaludnienia: 1 456,8 os/km² (2019)

Powierzchnia: 4 km²

Współrzędne geograficzne: długość geograficzna: 18°45′E, szerokość geograficzna: 53°39′N

Prawa miejskie: nadanie praw — 1290

Oficjalne strony WWW: miasto-nowe.com

Osada i gród pomor., wzmiankowane w XII w.; w XIII w. siedziba kasztelanii; miasto nadane 1301 Święcom, 1313 wykupione przez Krzyżaków; prawa miejskie przed 1290–1308 i ponownie 1350; od 1440 czł. Związku Pruskiego; po wojnie trzynastoletniej od 1466 w granicach Polski (Prusy Król.); w XVI i na pocz. XVII w. rozwój dzięki położeniu na szlakach handl. i udziałowi w handlu wiślanym; od 2. poł. XVII w. stopniowy upadek gosp. miasta; 1772–1919 w zaborze pruskim; 1920–34 siedziba powiatu. Przemysł drzewny, ponadto przetwórstwo zboża i mięsa, wytwórnie: pasz, filtrów wodnych, sprzętu oświetleniowego, wyrobów metal. i z tworzyw sztucznych; got. kościoły: parafialny Św. Mateusza (prezbiterium 1366, XIV, XV w., rozbudowa 1910–12) z got. polichromią, i Franciszkanów (przed 1311–ok. 1350, przebudowany i częściowo rekonstruowany) z kryptą; got. kaplica szpitalna (XIV w., przebudowana); pozostałości zamku krzyżackiego i murów miejskich (XIV w).