Nowe Miasto Lubawskie

rys. Z. Kwiatkiewicz/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN

Nowe Miasto Lubawskie,

m. powiatowe w województwie warmińsko-mazurskim, na pograniczu Pojezierza Brodnickiego i Garbu Lubawskiego, nad Drwęcą.

Ludność miasta: ogółem — 10,9 tys. mieszkańców (2019)

Gęstość zaludnienia: 990,1 os/km² (2019)

Powierzchnia: 11 km²

Współrzędne geograficzne: długość geograficzna: 19°36′E, szerokość geograficzna: 53°25′N

Prawa miejskie: nadanie praw — 1325

Oficjalne strony WWW: www.umnowemiasto.pl

Miasto lokowane przez Krzyżaków 1325 w pobliżu zamku krzyżackiego; od 1454 czł. Związku Pruskiego; po wojnie trzynastoletniej 1466 wraz z ziemią chełmińską włączone do Polski (Prusy Król.); miasto król.; ośr. rzemieślniczy rywalizujący z Lubawą; zniszczone w XVII w. w czasie wojen szwedz.; 1772–1919 w zaborze pruskim; w XIX w. znane z jarmarków bydła i koni; od 1902 połączenie kol.; 1848 działała Liga Pol.; 1906–07 strajk szkolny; w czasie okupacji niem. 1939–45 obóz germanizacyjny, w mieście i okolicy liczne egzekucje. W 1818–1975 i od 1999 siedziba powiatu. Ośr. usługowy dla rolnictwa; drobny przemysł meblarski i spoż. (magazyny zbożowe), ponadto produkcja jachtów i różnorodne zakłady rzemieślnicze; Muzeum Ziemi Lubawskiej; got. kościół (XIV–XV w.) z malowidłami got. i z XVII w. oraz bogatym wyposażeniem; fragmenty got. murów miejskich (XIV w.) z bramami Brodnicką i Lubawską.