Newman John Henry

Newman

[njụ:mən]

John Henry , błogosławiony, ur. 21 II 1801, Londyn, zm. 11 VIII 1890, Edgbaston (hrab. West Midlands),

ang. teolog, filozof i kaznodzieja, kardynał.

Jako ksiądz anglikański związał się początkowo z chrześcijaństwem ewangelicznym (ewangeliczni chrześcijanie), następnie (1833) z ruchem oksfordzkim; zasłynął jako kaznodzieja; zwolennik zbliżenia z Kościołem katol. na gruncie teologii chrześc. I–IV w.; 1843 zrezygnował z funkcji kośc.; 1845 przeszedł na katolicyzm, od 1879 kardynał; w teologii katol. przyczynił się do ugruntowania koncepcji rozwoju dogmatów; myśl Newmana, ukształtowana gł. przez dzieła Ojców Kościoła, wywarła silny wpływ na teologię katol.; O rozwoju doktryny chrześcijańskiej (1845, wyd. pol. 1957), powieść Kaliksta (1859, wyd. pol. 1871), Apologia pro vita sua (1864, wyd. pol. 1948), Kazania uniwersyteckie (1872, wyd. pol. 2000), rozprawa Idea uniwersytetu (1875, wyd. pol. 1990).