Myszkowscy
 
Encyklopedia PWN
Myszkowscy,
ród herbu Jastrzębiec, pochodzący z księstwa oświęcimskiego, który w 2. poł. XV w. podzielił się na 2 gałęzie.
Potęgę starszej, później zwanej ordynacką, stworzył Piotr, ur. ok. 1510, zm. 1591, humanista, mecenas, polityk, biskup krakowski; zgromadził wielki majątek osobisty i przekazał go bratankom: Piotrowi, ur. ok. 1560, zm. 1601, wojewodzie rawskiemu, który 1601 uzyskał zgodę sejmu na założenie ordynacji pińczowskiej, i Zygmuntowi, ur. ok. 1562, zm. 1615, adoptowanemu przez książąt Mantui, Gonzagów (dzięki czemu uzyskał tytuł margrabiego), mecenasowi kultury włoskiej, marszałkowi wielkiemu koronnemu, propagatorowi reform w duchu absolutyzmu; znienawidzony przez szlachtę, faktyczny założyciel ordynacji pińczowskiej. Syn Zygmunta, Władysław, data ur. nieznana, zm. 1658, wojewoda krakowski, aktywny uczestnik walk z Kozakami i Szwedami; wnuk Franciszek, data ur. nieznana, zm. 1669, kasztelan bełski; prawnuk Józef Władysław, data ur. nieznana, zm. 1727 — kasztelan sandomierski; bierny politycznie, był ostatnim ordynatem.
Znaczenie młodszej gałęzi rodziny (wymarłej w 2. połowie XVII w.) zapoczątkowała działalność Piotra, ur. ok. 1450, zm. 1505, polityka, dyplomaty, bliskiego współpracownika Jana I Olbrachta i Aleksandra Jagiellończyka, wojewody łęczyckiego. Jego syn Wawrzyniec, ur. ok. 1486, zm. 1546, kasztelan sądecki, 1513 zamordował księcia zatorskiego Janusza. 3 synowie Wawrzyńca: Mikołaj, ur. ok. 1511, zm. 1557, kasztelan wojnicki, Krzysztof, data ur. nieznana, zm. 1575, kasztelan rawski, i Andrzej, data ur. nieznana, zm. 1566, kasztelan lubelski, byli gorliwymi działaczami Kościoła kalwińskiego i jego protektorami, podobnie jak stryjeczny brat Stanisław, data ur. nieznana, zm. 1570, wojewoda krakowski, przywódca kalwinów małopolskich, zwolennik reform egzekucyjnych, bliski współpracownik Zygmunta II Augusta. Ostatnim z tej gałęzi, który odgrywał istotną rolę, był syn Andrzeja, Piotr, ur. 1550, zm. 1606, kasztelan lubelski, współpracownik J. Zamoyskiego, a potem Zygmunta III Wazy, który przeszedł na katolicyzm. Istniały też średnioszlacheckie gałęzie rodu Myszkowskich.
Krzysztof Chłapowski
zgłoś uwagę
Ilustracje
Książ Wielki, pałac Mirów fot. D. Raczko/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia