Moore Henry Spencer

Moore

[muə^r]

Henry Spencer , ur. 30 VII 1898, Castleford (hrab. Yorkshire), zm. 31 VIII 1986, Perry Green (hrab. Hertfordshire),

rzeźbiarz angielski.

Urodził się 30 VII 1898 w Castleford (hrabstwo Yorkshire). W 1919–21 uczył się w Leeds School of Art, następnie do 1925 w londyńskim Royal College of Art (1926–32 był w nim wykładowcą); 1932–39 wykładał w Chelsea School of Art w Londynie; 1941–55 pełnił funkcję kuratora w Tate Gallery, a od 1955 w National Gallery w Londynie; członek Seven and Five Society (1930) oraz grupy Unit One (1933); 1928 w londyńskiej Warren Gallery odbyła się pierwsza wystawa indywidualna dzieł Moore’a; 1936 uczestniczył w Międzynarodowej Wystawie Surrealistów w Londynie.

Rzeźba prymitywna, surrealizm i abstrakcja

Podczas studiów w Londynie Moore — pod wpływem lektury prac R. Fry’a Negro Sculpture i Ancient American Art, a także studiów w dziale etnograficznym British Museum — odrzucił obowiązujący w rzeźbie akademickiej kanon piękna, oparty na tradycji antycznej; w swych pierwszych pracach świadomie nawiązywał do sztuki prekolumbijskiej Ameryki, Afryki i Oceanii, stosując silnie uproszczone, sprymitywizowane i zwarte formy, jak gdyby uwolnione z masywnego bloku materii; oddziaływanie sztuki prymitywnej wyraziło się także w stosunku Henry’ego Spencera Moore’a do rzeźbiarskiego tworzywa; formy rzeźb pozostawały w zgodzie z charakterem i naturalnymi walorami estetycznymi materiału, głównie kamienia (Matka i dziecko 1924–25) i drewna (Kobieta stojąca 1923); pod koniec lat 20. oprócz sugestii płynących ze sztuki prymitywnej w dziełach Moore’a pojawiły się także elementy czerpane z rzeźb H. Arpa, A. Giacomettiego i P. Picassa (Postać leżąca 1929). W niektórych pracach artysty z lat 30. uwidoczniło się jego zainteresowanie surrealizmem, np. w przypominających maski lub magiczne przedmioty Figurze sznurowej I (1937) czy Głowie (1938). Na początku tej dekady Moore zaczął tworzyć kompozycje abstrakcyjne, złożone jednak z form budzących odległe skojarzenia z kształtami naturalnymi, głównie postaci ludzkiej (Dwie formy 1936); po 1935 forma jego rzeźb stała się bardziej przestrzenna; drążąc i przewiercając bryłę, Moore wprowadzał do swych rzeźb powietrze i światło, traktowane jak równorzędne elementy składowe dzieła (Figura leżąca 1938).

Twórczość po II wojnie światowej

W latach 40. i 50. oprócz dzieł bliskich abstrakcji organicznej tworzył także kompozycje figuratywne (Rodzina 1944, Król i królowa 1952–53); od 1959 wykonywał monumentalne rzeźby w brązie, których formy upodabniały się do elementów pejzażu (Postać spoczywająca w dwóch częściach nr 1 1959, Wielki Łuk 1963–69) lub w pejzażu dopiero nabierały pełnego wyrazu (Krzyż z Glenklin 1955–56). Henry Spencer Moore zajmował się również rysunkiem (1941–42 jako tzw. artysta wojenny dokumentował życie mieszkańców Londynu w schronach przeciwlotniczych), a przez ostatnie 15 lat życia uprawiał grafikę (Stonehenge 1973). Zmarł 31 VIII 1986 w Perry Green (hrabstwo Hertfordshire).

Moore Henry Spencer, Spoczywająca postać, 1961 — Muzeum Sztuki Nowoczesnej Louisiana, Humlebaek

Moore Henry Spencer, Król i królowa, 1952–53 — Tate Gallery, Londyn

Moore Henry Spencer, Leżąca udrapowana figura w trzech częściach, 1974–75 — Muzeum Sztuki Nowoczesnej Louisiana, Humlebæk (Dania