Montelupi,
włoska rodzina szlachecka z Toskanii, osiadła w połowie XVI w. w Krakowie;
Montelupi
Encyklopedia PWN
bankierzy, kupcy, organizatorzy i administratorzy poczty polskiej; Sebastian (1516–1600) i jego młodszy brat Karol (?–po 1574) zajmowali się handlem (m.in. dostawcy jedwabiu, win, na dwór królewski), udzielali pożyczek szlachcie, miastom, prowadzili niektóre interesy finansowe Jagiellonów; 1568 Zygmunt II August powierzył administrację pierwszej poczty polskiej łączącej Kraków z Wenecją Sebastianowi, który sprawował tę funkcję 1569–72; oficjalnie działalność poczty wznowił Stefan Batory 1583, powierzając jej kierownictwo Sebastianowi i jego siostrzeńcowi Walerianowi (1548–1613), który w handlowo-bankierskiej firmie wuja prowadził interesy finansowe Zygmunta III Wazy we Włoszech; bratankowie Waleriana: Dominik (?–1632) i Karol (?–1662), zarządzali po jego śmierci pocztą w Krakowie; Zygmunt III Waza powierzył Karolowi dożywotnio kierownictwo poczty, a Władysław IV Waza 1634 rozszerzył ten przywilej, zlecając mu także administrację poczty polskiej, która miała kursować do Krakowa, Poznania, Gdańska, Lwowa; Dominik, wspólnie z Sebastianem (1589–ok. 1632), synem Waleriana, byli bankierami królewskimi, Sebastian również poczmistrzem i burgrabią zamku królewskiego (od 1618); miał 2 braci: Waleriana (1593–1653), który używał nazwiska Wilczogórski, i Karola (1597–ok. 1618); Montelupi zostali nobilitowani 1611.
