Monet Claude

Monet

[monẹ]

Claude , ur. 14 XI 1840, Paryż, zm. 6 XII 1926, Giverny,

malarz francuski, współtwórca impresjonizmu.

Urodził się 14 XI 1840 w Paryżu. Dzieciństwo spędził w Hawrze, gdzie w wieku kilkunastu lat zaczął rysować karykatury. W 1858 rozpoczął naukę malarstwa u E. Boduina. Przez kolejny rok uczęszczał w Paryżu do Académie Suisse. Poznał tam C. Pisarra. Od 1860 pełnił służbę wojskową w Algierii, 1862 wrócił do Hawru i jeszcze w tym samym roku wstąpił do Atelier Gleyre w Paryżu, gdzie poznał A. Sisleya, A. Renoira i F. Bazille’a. Studia pejzażu nadmorskiego wykonane przez Moneta w Honfleur zostały przyjęte na Salon 1865. W tymże roku powstała wielka kompozycja figuralna Śniadanie na trawie — trawestacja sławnego już obrazu E. Maneta. Podobna praca, Kobiety w ogrodzie, zgłoszona na Salon 1867, została odrzucona przez jury. Po tym doświadczeniu Monet zajął się niemal wyłącznie malarstwem pejzażowym.

Studia światła i koloru

Pracując w plenerze, analizował wzajemne relacje między światłem a kolorem, prowadził obserwacje pejzażu w różnych porach dnia i różnych warunkach atmosferycznych. W ten sposób doszło ok. 1869 do wykrystalizowania się podstaw impresjonizmu. W 1869 Claude Monet nawiązał znajomość z Manetem. Malował wtedy liczne motywy paryskie (Ogród Infantki, Quai du Louvre — oba 1866), widoki Sekwany (La Grenoullière 1869) i nadmorskie (Taras koło Hawru 1866, Plaża w Sainte Adresse). W 1870 Monet wyjechał do Anglii; tam 1871 poznał marszanda P. Durand-Ruela, zobaczył w muzeach dzieła J.M.W. Turnera i J. Constable’a, malował także widoki miasta (Parlament w Londynie 1871). W tym samym roku powrócił przez Holandię (Zaandam 1871) do Paryża. W następnym roku wyjechał powtórnie do Holandii, po czym osiadł w Argenteuil nad Sekwaną. Zainstalował tam 1873 małe atelier w łodzi, by móc tworzyć w najściślejszym kontakcie z naturą (Sekwana w Argenteuil, Regaty w Argenteuil, Most kolejowy w Argenteuil — wszystkie z 1873–74).

Narodziny impresjonizmu, serie

W 1874 odbyła się słynna wystawa w atelier Nadara, w której prócz Moneta uczestniczyli jego przyjaciele z lat nauki. Tytuł znajdującego się na niej obrazu Moneta Impresja, wschód słońca, namalowanego 1872 w Hawrze, dał nazwę grupie malarskiej i nowemu kierunkowi w sztuce. Monet brał udział w większości wystaw impresjonistów. Rozwijał konsekwentnie swe studia kolorystyczne, których efektem były serie obrazów przedstawiających ten sam motyw widziany w różnym oświetleniu: Dworzec Saint-Lazare (od 1876), Stogi (od 1891), Topole (1892), Katedra w Rouen (1892–95), Widoki Londynu (1899–1904), Widoki Wenecji (1908), Nenufary (od 1904). Forma stopniowo traciła znaczenie, kontury zacierały się, obraz upodabniał się do abstrakcyjnej kompozycji złożonej z barwnych plam. W 1878 Claude Monet pracował w Vétheuil, 1881 — w Poissy, 1883 odwiedził P. Cézanne’a w Prowansji, 1884 był w Bordigherze i Mentonie, 1886 — w Holandii, a potem w Antibes, Londynie, Wenecji.

W 1883 kupił posiadłość w Giverny, gdzie powstały jego słynne Nenufary, wystawione w Oranżerii w zespole Tuileries. Jedna z najważniejszych kolekcji prac Moneta znajduje się w Musée d’Orsay w Paryżu. Zmarł 6 XII 1926 w Giverny.

Monet Claude, Impresja. Wschód słońca, 1872 — Muzeum Marmottan, Paryż

Monet Claude, Dworzec Saint-Lazare — Fogg Art Museum, Cambridge (Massachusetts)

Monet Claude, Lilie wodne, 1910 — zbiory prywatne

Monet Claude, Maki, 1873 — Luwr, Paryż