Modena

Modena,

m. w północnych Włoszech, w regionie Emilia-Romania, na Niz. Padańskiej;

w starożytności miasto Etrusków, od 183 p.n.e. rzymska kolonia Mutina; od IX w. do 1115 we władaniu biskupów; w XII–XIII w. komuna miejska; od 1288 signoria rodu d’Este; 1306–36 ponownie komuna miejska; stol. utworzonego 1452 księstwa Modeny (z przerwą 1797–1815); 1860 wraz z Sardynią w zjednoczonym Królestwie Wł.; podczas II wojny światowej silny ośr. ruchu oporu; wyzwolona przez partyzantów włoskich. ważny ośrodek przem.-handl. regionu intensywnego rolnictwa; rozwinięty przemysł maszyn. i środków transportu (samochody, traktory, samoloty, tabor kol.), ponadto zakłady przemysłu metal., chem., spoż., włók., huta żelaza; ważny węzeł kol. i drogowy; ośr. turyst.; uniw. (zał. 1175) i akad. wojsk.; obserwatorium astr.; w Palazzo dei Musei (1753) mieszczą się m.in. Biblioteka i Galeria Estense; katedra rom. (XI–XII w.) z bogatym wystrojem rzeźbiarskim i kampanilą (Torre Ghirlandina XII–XIV w.); renes. kościół S. Pietro (1476); wczesnobarok. pałac książęcy z XVII w.