Macedonia Północna. Gospodarka

Macedonia Północna. Gospodarka.

Macedonia Północna jest jednym z najsłabiej rozwiniętych krajów Europy; na początku lat 90. XX w. kryzys gospodarczy (spadek produkcji przemysłowej o ponad 20% — 1992, wzrost bezrobocia do 30% ludności zawodowo czynnej) spowodowany zerwaniem powiązań gospodarczych z Jugosławią i embargiem handlowym, nałożonym 1992 przez ONZ na kraje powstałe w wyniku rozpadu Jugosławii. Od 1994 PKB systematycznie wzrasta i 2007 osiągnął 8,5 tys. dolarów USA na osobę. W tworzeniu PKB dominują usługi (59,9%), przemysł wytwarza 28,2%, a rolnictwo 11,9%; wg szacunków ok. 25% PKB wytwarza tzw. szara strefa; bardzo duży wskaźnik bezrobocia (35%).

Przemysł.

Niewielkie wydobycie węgla brunatnego (k. Kumanova), rud żelaza, chromu, cynku i ołowiu oraz antymonu; produkcja energii elektrycznej (6,3 mld kW·h) w 88% w elektrowniach cieplnych; przemysł przetwórczy skoncentrowany w większych miastach (spoż., włók., tekstylny, skórzany, metal., chem. i drzewny), hutnictwo żelaza, miedzi, ołowiu; rzemiosło artyst.: wyroby ze srebra, złota, drewna, dywany.

Rolnictwo.

Użytki rolne zajmują ok. 1,5 mln ha, czego ok. 1/2 to pastwiska; w dolinach rzek i kotlinach śródgórskich uprawa zbóż (pszenica, kukurydza, jęczmień), buraków cukrowych, słoneczników, bawełny i tytoniu; rozwinięte warzywnictwo (pomidory, papryka, arbuzy) i sadownictwo (jabłonie, grusze, brzoskwinie, śliwy); na nasłonecznionych, południowych zboczach dolin plantacje winorośli; w górach przeżywająca regres pasterska hodowla owiec i trzody chlewnej, ponadto hodowla bydła, drobiu i koni. Nawadnianych jest ok. 140 tys. ha. Rybołówstwo śródlądowe (jez. Ochrydzkie, Prespa i Dojran).

Transport i łączność.

Sieć komunik. słabo rozwinięta; gł. działem transportu jest transport samochodowy (łączna dł. dróg wynosi 8,7 tys. km, z czego 5,5 tys. km utwardzonych); dł. linii kol. wynosi 699 km; przez terytorium Macedonii Północnej przechodzi linia kol. Wiedeń–Ateny oraz doliną Wardaru szosa Belgrad–Ateny. 525 tys. abonentów telefonii stacjonarnej (2003); w użyciu 830 tys. telefonów komórkowych (2005).

Turystyka.

Dużą szansą dla rozwoju gospodarczego M.P. jest turystyka zagraniczna. M.P. jest krajem o licznych walorach krajobrazowych, sprzyjającym klimacie, pięknych górach (od wysokich gór skalistych do łagodnych zalesionych wzgórz), malowniczych jeziorach, wielu zabytkach kultury materialnej oraz bogatym folklorze. Śladami burzliwych dziejów M.P. są liczne zabytki od staroż. gr. i rzymskich do muzułmańskich i bizant.: antyczne ruiny, średniow. fortece, cerkwie, monastyry (liczne z X–XII w.) i tureckie meczety (XV–XVIII w.). Baza noclegowa kraju to 79 tys. łóżek (1999), w różnego rodzaju obiektach hotelowych i turystycznych. W 2000 w Macedonii odpoczywało 633 tys. turystów, z czego ok. 33% stanowili turyści zagraniczni, gł. z Bułgarii, Serbii, Albanii, Grecji, Niemiec, USA, Turcji, Słowenii i Chorwacji. Głównymi obszarami turyst. są: okolice jez. Ochrydzkiego i Prespa, Skopje, atrakcyjne ośrodki wypoczynkowe w górach oraz miejscowości uzdrowiskowe (wody mineralne i cieplice).

Handel zagraniczny.

Bilans handlu zagranicznego Macedonii Północnej jest od wielu lat ujemny; wartość eksportu 2,0 mld dol. USA (2005), importu — 3,2 mld dol. USA; w strukturze importu dominują paliwa (ropa naft. i produkty ropopochodne) i produkty spoż.l, także surowce dla przemysłu, maszyny i urządzenia transportowe, wyroby chemiczne; eksport obejmuje gł. rudy metali i stal, tytoń i wyroby tytoniowe, napoje alkoholowe, owoce i ich przetwory, odzież, wyroby z drewna; gł. partnerzy handl.: Serbia, Niemcy, Grecja, Włochy.