Lissajous figury

Lissajous figury

[f. lisażụ],

krzywe zamknięte będące torami, po których porusza się punkt wykonujący równocześnie 2 drgania harmoniczne w 2 kierunkach wzajemnie prostopadłych w przypadku, gdy stosunek częst. tych drgań jest liczbą wymierną;

kształt f.L. zależy od stosunku amplitud i częst. drgań oraz od różnicy faz drgań składowych. Jeśli częst. obu drgań są równe, f.L. są elipsami; przy różnicy faz 0 lub π przekształcają się w odcinki linii prostych, a gdy różnica faz wynosi π/2 lub 3π/2 i ponadto amplitudy obu drgań są równe — w okręgi; jeśli częst. drgań są różne, f.L. mają bardziej skomplikowany kształt. F.L. można obserwować na ekranie oscyloskopu elektronicznego, jeśli wiązka elektronów wytwarzających plamkę jest odchylana przez sinusoidalnie zmienne napięcia przyłożone do poziomych i pionowych płytek odchylających. Krzywe tego rodzaju zbadał (analizując drgania wahadła podwieszonego w 2 punktach) 1815 matematyk i astronom amer. N. Bowdisch (1773–1838), oraz niezależnie (b. szczegółowo), fizyk fr. J.-A. Lissajous (1822–80).