Liaoning

Liaoning ,

prow. w północno-wschodnich Chinach w obrębie dawnej Mandżurii, nad M. Żółtym;

— powierzchnia 145,7 tys. km²; 42,3 mln mieszk. (2008), w tym 95% stanowią Chińczycy, resztę mniejszości nar.: Mandżurowie, Mongołowie, Koreańczycy, Hui; gęstość zaludnienia przekracza 280 osób na km²; najsilniej zurbanizowana prowincja Chin — ludność miejska ponad 70% ogółu mieszkańców; ośrodek administracyjny Shenyang; środkową część L. zajmuje niz. Liao He (część Niz. Mandżurskiej); na wschodzie i wzdłuż półwyspu Liaotung ciągną się niewysokie góry Qian Shan (wysokość do 1350 m) stanowiące przedłużenie G. Wschodniomandżurskich; południowo-wschodnia część wybrzeża M. Żółtego dość silnie rozczłonkowana (liczne przybrzeżne wyspy skaliste); klimat umiarkowany kontynent., odmiana monsunowa, na północy — chłodny, na południu (półwysep Liaotung) — ciepły; średnia temp. w styczniu od –5°C na południu do –13°C na północnym wschodzie, w lipcu ok. 25°C (w górach na wschodzie chłodniej); średnia roczna suma opadów 500–1000 mm; gł. rz.: Liao He, Yalu Jiang (graniczna z Koreą Północną); roślinność naturalna (gł. lasy mieszane) zachowała się w górach. L. jest najbardziej uprzemysłowioną prowincją Chin; duże zasoby surowców miner.; wydobywa się węgiel kam. (Fushun — jedna z większych w świecie kopalń odkrywkowych, Fuxin), łupki bitumiczne (Fushun), rudy żelaza (Anshan, Benxi), molibdenu, miedzi, cynku i ołowiu, magnezyty, boksyty, złoto; dobrze rozwinięta energetyka cieplna; w przemyśle przetwórczym najlepiej rozwinięte są: hutnictwo żelaza i metali nieżel., przemysł maszyn. (zwłaszcza maszyny górnicze, obrabiarki), środków transportu (stoczn., lotn., taboru kol.), elektrotechniczny, chem., rafineryjny; duże znaczenie ma przemysł spoż. (zwłaszcza olejarstwo, młynarstwo), ponadto cementowy, włók. (gł. jedwabn.), drzewny i papierniczy; największe ośr. przem.: Shenyang, Anshan, Dalian, Lüshun, Fushun; ważny region roln.; grunty orne zajmują ponad 25% pow. ogólnej; przeważa produkcja roślinna; uprawa gł. zbóż (kukurydza, gaolian, proso, pszenica, ryż) oraz soi, orzeszków ziemnych, bawełny, sezamu, tytoniu; na półwyspie Liaotung rozwinięte sadownictwo (gł. jabłonie) oraz hodowla jedwabnika dębowego; hodowla bydła i trzody chlewnej; dużą rolę w gospodarce Liaoning odgrywa rybołówstwo mor.; najlepiej w kraju rozwinięta sieć linii kol. (gł. linie: Shenyang–Dalian, Shenyang–Dandong); żegluga śródlądowa i mor.; gł. porty: Dalian, Yingkou, Lüshun; w rozbudowie transport rurociągowy, gł. rurociąg naftowy Tieling–Shenyang–Dalian (odgałęzienie rurociągu Daqing–Qinhuangdao).