Łęczyca

rys. Z. Kwiatkiewicz/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN

Łęczyca,

m. powiatowe w województwie łódzkim, na zachodnim skraju Równiny Łowicko-Błońskiej, nad Bzurą.

Ludność miasta: ogółem — 14 tys. mieszkańców (2019)

Gęstość zaludnienia: 1 557,3 os/km² (2019)

Powierzchnia: 9 km²

Współrzędne geograficzne: długość geograficzna: 19°13′E, szerokość geograficzna: 52°04′N

Prawa miejskie: nadanie praw — przed 1267

Oficjalne strony WWW: www.leczyca.info.pl

ośr. usługowo-przem. regionu roln.; rozwinięte przetwórstwo rolno-spoż., ponadto zakłady: metal., włók., odzieżowe; węzeł drogowy. W pobliżu Ł. rezerwat Błonie (powiat 20,7 ha; torfowisko niskie, silnie zasolone; stanowisko roślinności halofilnej).

Historia.

W VI–VIII w. gród (na wschód od dzisiejszego miasta, k. wsi Tum); w XI–XII w. gród kasztelański, nacz. gród prowincji; 1138–44 siedziba księżnej Salomei, wdowy po Bolesławie III Krzywoustym; miejsce licznych zjazdów świeckich i duchownych, m.in. 1180, na którym Kazimierz II Sprawiedliwy nadał przywileje gosp. Kościołowi; 1285 synod w Łęczycy wydał statuty ograniczające wpływy niem. w Kościele; prawa miejskie przed 1267; w XIII–XIV w. stol. księstwa (1352 inkorporowane przez Kazimierza III Wielkiego); XV w.–1793 stol. województwa; siedziba sądów ziemskich i starostwa grodowego; po spaleniu przez Krzyżaków 1331 rozbudowa miasta (Kazimierz III Wielki wzniósł zamek); od XIV w. ośr. rzemieślniczo-handl.; prawie całkowicie zniszczona w czasie najazdu szwedz. w poł. XVII w., utraciła dawne znaczenie; odbud. w końcu XVIII w.; duże skupisko Żydów; od 1793 w zaborze pruskim, od 1807 w Księstwie Warsz., od 1815 w Królestwie Pol.; w XIX w. ośr. rolno-przem.; 1820–32 przejściowy rozwój przemysłu włók.; od 1915 połączenie kol.; XIX w.–1975 i od 1999 siedziba powiatu (1815–42 miasto obwodowe). We IX 1939 zacięte walki Armii „Poznań” z Niemcami; w czasie okupacji niem. IX–XI 1939 obóz przejściowy dla jeńców pol. (ok. 4,5 tys. osób); 1941–42 getto (ok. 3 tys. osób, wywiezionych do ośr. zagłady w Chełmnie n. Nerem).

Zabytki.

Gotycki kościół (przed 1425, przebudowa barok. XVII–XVIII w.); klasztor Bernardynów (XVII w.) z kościołem o tradycjach późnogot. i renes., z rokokową polichromią i wyposażeniem; zamek (1357–70, rozbudowa 1563–65, częściowo rozebrany w 1. poł. XIX w.), obecnie muzeum; neoklasycyst. kamienice (1. poł. XIX w.).