Krzeszowice

Krzeszowice,

miasto w województwie małopolskim, w powiecie krak., na obszarze Rowu Krzeszowickiego, nad Krzeczówką (górny bieg Rudawy), w strefie krajobrazu chronionego, między parkami krajobrazowymi Dolinki Krakowskie a Tenczyńskim.

Ludność miasta: ogółem — 10 tys. mieszkańców (2019)

Gęstość zaludnienia: 2 002,8 os/km² (2019)

Powierzchnia: 5 km²

Współrzędne geograficzne: długość geograficzna: 19°38′E, szerokość geograficzna: 50°08′N

Prawa miejskie: nadanie praw — 1933

Oficjalne strony WWW: www.krzeszowice.pl

Od XIII w. do 1620 własność biskupów krak., następnie siedziba magnacka — Czartoryskich, Lubomirskich, w XIX w. Potockich; od XVII w. znane z leczn. właściwości wód siarczanych; w XVIII w. zbudowano zakład kąpielowy; od 1795 w zaborze austr., od 1809 w Księstwie Warsz., od 1815 w Królestwie Pol.; w XIX w. powstały m.in. zakłady wyrobów ceramicznych, tartaki; prawa miejskie 1933. Ośr. turyst.-krajoznawczy i uzdrowiskowy; wody miner. siarczanowo-wapniowo-magnezowo-siarczkowe; przemysł materiałów budowlanych (kamieniołomy) i spoż.; stacja hodowli roślin ogrodniczych; dogodny punkt wyjściowy do zamku w Czernej i Tenczynku, kamieniołomu porfiru w Miękini oraz okolicznych dolinek (Szlak Dolinek Jurajskich); neogot. kościół (wg projektu K.F. Schinkla z 1823, zrealizowany 1832–44); romant. pałac Potockich (1850–58, F.M. Lanci i F. Pokutyński, przebudowany w końcu XIX i XX w.), park krajobrazowy (1849); neoklasycyst. pałacyk I. Lubomirskiej, tzw. Vauxhall (1783–89, S. Humbert, przebudowa XIX w.). W pobliżu K. wiele kamieniołomów wapienia i kamienia budowlanego.

Krzeszowice, kościół Św. Marcina