Korea Północna. Gospodarka
 
Encyklopedia PWN
Korea Północna. Gospodarka.
Kraj o centralnym systemie planowania gospodarczego; sektor państwowy obejmuje całość gospodarki; w planach gospodarczych po 1953 największe środki przeznaczano na rozwój przemysłu ciężkiego (przy technicznej pomocy ZSRR) i zbrojeniowego; 1985 zezwolono chłopom na indywidualną uprawę małych działek. Od końca lat 80. pogłębiający się kryzys energetyczny (wstrzymanie dostaw ropy naftowej z Rosji) i żywnościowy (od 1992 racjonowanie produktów żywnościowych); znaczna pomoc zagraniczna — dostawy żywności (głównie z Chin, Korei Południowej i USA) w zamian za obietnice wstrzymania badań i produkcji broni jądrowej. Od 2002 próby wprowadzenia gospodarki rynkowej, m.in. w specjalnym regionie administracyjnym Kesong, od 2004 także ograniczony wolny rynek produktów rolnych (targi, jarmarki w stolicy, w Kesong i na pograniczu koreańsko-chińskim). Większość PKB wytwarza przemysł (43,1%), usługi — 33,6%, rolnictwo — 23,3%; produkt krajowy brutto wg parytetu siły nabywczej na 1 mieszkańca 1,9 tys. dolarów USA (2007). Według szacunków ok. 25% PKB przeznaczane jest na zbrojenia, w tym utrzymanie 1,1-milionowej armii.
Przemysł. Korea Północna posiada znaczne zasoby różnorodnych surowców miner.; wydobycie węgla kam., gł. antracytu (na północ od Pjongjangu), rud żelaza (w pobliżu m. Musan), magnezytu (najbogatsze złoża na świecie), rud wolframu, cynku i ołowiu, miedzi, złota, poza tym fosforytów, siarki, fluorytów. Produkcja energii elektr. (18,8 mld kW·h, 2003) w elektrowniach wodnych o łącznej mocy 5000 MW (20 hydroelektrowni na rzekach G. Północnokoreańskich, w tym na Jalu kaskada elektrowni o łącznej mocy 1100 MW). Rozwinięte hutnictwo żelaza (gł. w m. Czhongdzin), metali nieżel. (Nampo, Hyngnam), przemysł metal. i maszyn. (obrabiarki, urządzenia górnicze, broń); produkcja taboru kol., samochodów ciężarowych, statków (Czhongdzin), nawozów sztucznych, cementu, wyrób porcelany; przemysł bawełniany, odzież. i chem. skoncentrowany w Pjongjangu.
Rolnictwo. Użytki rolne zajmują 17% pow. kraju, z tego grunty orne i sady — 16,6% pow.; uprawa ryżu na nizinach, w południowo-zachodniej części kraju, poza tym fasoli, tytoniu, bawełny, kukurydzy, pszenicy, jęczmienia, ziemniaków, batatów, rzepaku, lnu, warzyw oraz buraków cukrowych, soi, drzew owocowych (jabłonie, grusze, brzoskwinie, morele), chmielu, żeń-szenia; hodowla trzody chlewnej, bydła, owiec, kóz; rozpowszechniona hodowla jedwabników; dużą rolę odgrywają przybrzeżne połowy ryb; pozyskiwanie drewna, w znacznej części na opał.
Transport i łączność. W przewozach gł. pozycję zajmuje transport kol., rozbudowany na przeł. XIX i XX w.; długość linii kol., 5,2 tys. km (w tym 3,5 tys. km zelektryfikowane); gł. szlaki kol. biegną wzdłuż zachodniego i wschodniego wybrzeża; transport drogowy (31,2 tys. km dróg, z czego 2,0 tys. km utwardzonych) ma drugorzędne znaczenie; 2 szybkie drogi łączą Pjongjang z Wonsanem i Kesongiem; popularnym środkiem lokomocji są rowery; rzeki górskie są wykorzystywane do spławu drewna; większe porty mor.: Nampo, Hedzu i Tasa nad M. Żółtym, Czhongdzin, Hyngnam, Nadzin i Wonsan nad M. Japońskim; międzynarodowy port lotniczy w Pjongjangu. 980 tys. abonentów telefonii stacjonarnej (2003); od 2004 zakazane używanie telefonów komórkowych.
Handel zagraniczny. Korea Północna ma ujemny bilans handl.; wartość eksportu wyniosła 1,3 mln dol. USA (2004), importu — 2,8 mld dol. USA. Eksport: rud i koncentratów metali, wyrobów hutn., uzbrojenia, produktów rybnych, tekstyliów i odzieży; import: ropy naft. i produktów naft., węgla, maszyn i urządzeń przem., środków transportu, zbóż; gł. partnerzy handl.: Chiny, Korea Południowa, Japonia.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia