Kolej Południowomandżurska,
południowa część Kolei Wschodniochiń. (Manzhouli–Władywostok), wybudowanej przez Rosję na mocy traktatu z Chinami z 1896;
Kolej Południowomandżurska
Encyklopedia PWN
łączy Changchun w centralnej części Mandżurii z Port Artur na półwyspie Liaotung; zgodę na jej budowę oraz 25-letnią dzierżawę półwyspu Liaotung Rosja uzyskała od Chin 1898; budowę ukończono 1903; po przegranej wojnie z Japonią (1905) Rosja przekazała Japonii swe prawa na półwyspie Liaotung, w tym prawa do K.P. i jej całego majątku; Chiny uznały to oficjalnie 1905, przyznając Japonii dodatkowo na 15 lat prawo do linii Andong–Mukden; 1906–45 Koleją zarządzało Tow. Kolei Południowomandżurskiej (jap. Minami Manshū Tetsudō Kabushiki Kaisha, Mantetsu), połowa jego kapitału należała do rządu japońskiego, mającego prawo mianowania gł. urzędników; Towarzystwo zajmowało się też eksploatacją obszarów wokół linii kol. (m.in. leżących na nich kopalń węgla, rud żelaza), było jednym z największych inwestorów w Mandżurii, również po incydencie mandżurskim (1931) i powstaniu Mandżukuo; ochroną K.P. zajmowała się Armia Kwantuńska; K.P. wraz z Mandżurią zwrócono Chinom 1945.
