Kłajpeda, Klaipėda 
, do 1923 Memel,
m. na Litwie, nad M. Bałtyckim, nad cieśniną łączącą Zalew Kuroński z otwartym morzem.
, do 1923 Memel,
Kłajpeda
Encyklopedia PWN
Ośrodek adm. okręgu Kłajpeda. — 183 tys. mieszk. (2008), w tym 28% Rosjan; trzecie co do wielkości miasto kraju; rozwinięty przemysł stoczn. (statki rybackie), nowoczesne zakłady konserw rybnych; ponadto przemysł tytoniowy, celulozowo-papierniczy, meblarski, włók., browar (czynny od 1784); lotnisko; wyrób biżuterii z bursztynu; konserwatorium (do 1991 filia Filharmonii Litew.), uniw. (od 1991); muzea (m.in. Muzeum Historii Małej Litwy).
Historia. Osada Bałtów znana od pierwszych wieków n.e.; strategiczny i handl. punkt litew., w poł. XIII w. zdobyty przez Krzyżaków inflanckich, 1252 zbud. zamek Memelburg; wokół zamku 1254 uformowało się miasto Memel, czł. Hanzy; należała do zakonu krzyżackiego, potem Prus Książęcych i Królestwa Pruskiego (w adm. granicach Prus Wschodnich do końca I wojny świat.), jedynie 1629–35 była pod rządami Szwecji, a 1757–62 została zajęta przez wojska ros.; 1863 zakończyła się tutaj nieudana wyprawa T. Łapińskiego z pomocą dla powstańców styczniowych w Polsce; od 1919 pod administracją fr. — ośr. utworzonego na mocy traktatu wersalskiego terytorium autonomicznego; po zajęciu go przez Litwę nazwa Kłajpeda, stolica Okręgu Kłajpedy; III 1939 zajęta przez wojska niem. i przyłączona do Rzeszy; 1945 przyłączona do Litew. SRR; od 1990 w Rep. Litewskiej.
Zabytki. Spichlerze (najstarsze z XVIII w.), ratusz (XVIII w.), teatr (po 1854).
