Île-de-France

Île-de-France

[il dö frã:s] ,

Region Paryski,

region administracyjny i kraina historyczna w północnej Francji.

— 11,9 mln mieszk. (ponad 18% ludności kraju, 2011); składa się z dep. Paryża i departamentów sąsiednich (Essonne, Hauts-de-Seine, Seine-et-Marne, Seine-Saint-Denis, Val-de-Marne, Val-d’Oise, Yvelines); powierzchnia 12 tys. km²; ośrodek administracyjny Paryż; najgęściej zaludniony obszar kraju — 913 mieszk. na km²; 13% ogółu ludności stanowią cudzoziemcy, gł. imigranci z północno-zachodniej Afryki; powierzchnia nizinna, zbud. z wapieni, piaskowców i glin, poprzecinana szerokimi dolinami Sekwany, Marny, Oise; tereny zurbanizowane zajmują ok. 20% pow., gł. aglomeracja Paryża z miastami satelitarnymi Mantes-la-Jolie, Melun, Meaux i miastami zbud. po 1965 (villes nouvelles): Cergy-Pontoise (na północnym zachodzie), Marne-la-Vallée (na wschodzie), Melun-Sénart i Évry (na południowym wschodzie), Saint-Quentin-en-Yvelines (na południowym zachodzie); nowe miasta są ośr. nowoczesnego przemysłu i usług oraz wypoczynku i rozrywki (Eurodisneyland w Marne-la-Vallée); najlepiej rozwinięty gosp. region Francji; wartość produktu krajowego brutto na 1 mieszk. jest tu wyższa od średniej krajowej o 53% (1988); koncentracja różnorodnego przemysłu (ponad 26% produkcji krajowej) — gł. samochodowy, elektroniczny, elektrotechniczny, maszyn., spoż.; ważny region uprawy pszenicy i buraków cukrowych w dużych (średnio 100 ha), zmechanizowanych gospodarstwach rolnych, oraz warzyw, kwiatów i owoców w gospodarstwach małych (ok. 5 ha); gęsta sieć komunik.: szybkie połączenia kol. (rozwijane od poł. lat 70.) i autostrady, porty śródlądowe nad Sekwaną, międzynar. porty lotn. w Orly i Roissy-en-France; rozwinięta turystyka, gł. ośr.: Paryż, Fontainebleau, Wersal.

Historia.

Jedno z najstarszych i największych księstw średniow. Francji, jeden z jej najwcześniejszych ośr. polit.; pierwszym władcą był Robert Mocny (2. poł. IX w.); od 987 posiadłość dynastyczna Kapetyngów; nazwa pochodzi z pocz. XIV w.