Homer, Odyseja
 
Homer, Odyseja
Epos będący kontynuacją Iliady. Ukazuje powrót Odysa spod Troi do rodzinnej Itaki. Choć przedstawia tylko wycinek dziesięcioletniej tułaczki bohatera (akcja toczy się zaledwie 40 dni), liczne retrospekcje pozwalają odtworzyć dzieje bohatera, który poniewiera się po świecie, prześladowany gniewem Posejdona. Tymczasem w rodzinnej Itace zalotnicy usiłują pozyskać względy jego żony Penelopy. Kiedy wreszcie Odys wraca do domu, początkowo pozostaje w ukryciu, rozpoznany zaledwie przez kilka osób. Wkrótce wydaje śmiertelny pojedynek zalotnikom i wchodzi w prawa pana domu, małżonka i władcy. W początkowych partiach utworu poeta ukazuje życie na Itace bez Odysa i dorastanie jego syna Telemacha (stąd zwyczajowo nazywa się tę część Telemachią). W obszerniejszej drugiej części epopei opowiada o tułaczce Odysa, o dawniejszych jego przygodach, o przybyciu na Itakę, o powrocie do domu i zemście na zalotnikach, a na koniec o pojednaniu — za wstawiennictwem bogów — z ludem Itaki. Homer udoskonalił narrację — m.in. wprowadził opowieść pierwszoosobową, chwyt rozpoznania, relację bliską gawędzie. Jego dzieło uchodzi za pierwowzór romansu, silnie zabarwionego wątkami baśniowymi. Homera najwyraźniej nęcił żywioł wielkiej przygody. Bogata fabuła okazała się atrakcyjna dla następnych pokoleń — stąd tak wiele nawiązań do eposu, m.in. w Ulissesie J. Joyce’a, czy też przeróbek poszczególnych wątków i epizodów, m.in. w Powrocie Odysa S. Wyspiańskiego. Liczne polskie przekłady świadczą o żywym zainteresowaniu arcydziełem Homera — mistrzowski przekład prozą dał J. Parandowski.
Tomasz Miłkowski
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia