Hilferding Rudolf
 
Encyklopedia PWN
Hilferding Rudolf, ur. 10 VIII 1877, Wiedeń, zm. II 1941, Paryż,
niemiecki ekonomista, pochodzenia austriackiego, z wykształcenia lekarz; publicysta i polityk;
jeden z teoretyków austromarksizmu i jeden z przywódców niemieckiej socjaldemokracji. W 1923 i 1927–28 minister finansów z ramienia SPD. Po dojściu A. Hitlera do władzy emigrował do Szwajcarii, następnie do Francji. Jako pierwszy w marksistowskiej literaturze ekonomicznej przedstawił pogłębioną analizę kapitalistycznej gospodarki w jej monopolistycznym stadium rozwoju (Das Finanzkapital 1910), nawiązując do tez Kapitału K. Marksa. W instytucjach pieniądza i kredytu widział siły zmieniające charakter kapitalizmu. Sformułował ekonomiczną teorię spółki akcyjnej, giełdy oraz monopolu, działającego w przemyśle. Badał wpływ monopoli na cykliczny rozwój kapitalizmu. Wskazywał na rosnącą rolę karteli i trustów, koncentrując się na zjawiskach związanych z powstaniem kapitału finansowego, który rozumiał jako zespolenie kapitału przemysłowego i bankowego. Wyjaśniając ekonomiczny mechanizm tworzenia się spółki akcyjnej oraz kapitału akcyjnego, pokazał proces powstawania kapitału finansowego, który uznał za najważniejszy wyznacznik nowej fazy rozwoju kapitalizmu. Krytykował teorie kapitalizmu ludowego, twierdząc, że proces rozproszenia akcji stwarza możliwość rozszerzania się sfery oddziaływania wielkich skoncentrowanych kapitałów i podporządkowuje im drobne oszczędności. Postawił hipotezę o tendencji do monopolizacji banków i tworzenia grup banków, zarządzających globalnym kapitałem pieniężnym, oraz o kapitalizmie zorganizowanym, opartym na jednym kartelu generalnym. Uważał, że wywłaszczenie oligarchii przemysłowo-finansowej i dojście do socjalizmu jest możliwe na drodze pokojowej. Badał również nowe zasady międzynarodowego ruchu kapitałów, pokazując, że eksport kapitału może stać się synonimem imperializmu.
Danuta Drabińska
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia