Gropius Walter
 
Encyklopedia PWN
Gropius Walter Wymowa, ur. 18 V 1883, Berlin, zm. 5 VII 1969, Boston,
architekt niemiecki, jeden z twórców i najwybitniejszych przedstawicieli funkcjonalizmu.
Kalendarium
Urodził się 18 V 1883 w Berlinie. Studiował na politechnice w Monachium (1903) i w Berlinie (1905–07); po porzuceniu studiów był asystentem w pracowni P. Behrensa (1907–10); od 1910 prowadził własne biuro architektoniczne w Berlinie; odbył podróże studyjne do Hiszpanii, Włoch, Francji, Wielkiej Brytanii i Danii. W 1918 związał się z Novembergruppe oraz został dyrektorem Szkoły Rzemiosł Artystycznych w Weimarze, a także tamtejszej Wyższej Szkoły Sztuk Pięknych, które zreformował i połączył w Staatliches Bauhaus in Weimar. Szkołą tą, od 1925 działającą w Dessau, kierował do 1928. W latach 1928–34 prowadził własną praktykę architektoniczną w Berlinie. W 1934 wyemigrował z Niemiec; do 1937 mieszkał w Londynie, gdzie współpracował z Edwinem Maxwellem Fry’em, potem wyjechał do Stanów Zjednoczonych; 1938–52 kierował wydziałem architektury Graduate School of Design w Harvard University w Cambridge; 1938–41 prowadził biuro architektoniczne z M. Breuerem, a od 1946 pracował w zespole architektów TAC (The Architects Collaborative). Zmarł 5 VII 1969 w Bostonie.
Przełom w budownictwie przemysłowym
Twórczość projektową zaczynał od zlecanych przez krewnych i przyjaciół niewielkich realizacji na terenie majątków ziemskich na Pomorzu Zachodnim, m.in. spichlerz zbożowy (1906) i dom dla robotników rolnych (1909) w Jankowie, czworaki w Żołędowie (1907) i dwór von Arnimów w Miłocicach (1911). Pierwszą ważną realizacją Waltera Gropiusa była fabryka obuwia Fagus w Alfeld (1911–14, wspólnie z Adolfem. Meyerem), która stała się przełomową budowlą wprowadzającą nowy styl w budownictwie przemysłowym; w sposób dotąd nie spotykany zastosował szkło i stal. Podobną rewelację stanowiła wzorcowa fabryka na wystawę Werkbundu w 1914 (także z Meyerem). Do najwyżej cenionych jego dzieł z okresu niemieckiego należą: siedziba Bauhausu w Dessau (1925–26), osiedla w Dessau: profesorów Bauhausu (1925–26) i Törten (1926–28), wille w Berlinie-Zehlendorfie i Stuttgarcie na osiedlu Weißenhof (1927), koncepcja i projekt teatru totalnego dla Erwina Piscatora (1927), siedziba Biura Pracy w Dessau (1927–29), a także domy wielorodzinne w Siemensstadt-Berlin (1929–30). Na terenie Wielkiej Brytanii wzniesiono kilka domów jego projektu (m.in. B. Levy’ego w Londynie, 1935–36) oraz Village College Impington (1936–38). W czasie pobytu w USA Gropius zaprojektował m.in. Harvard Graduate Center w Cambridge (1948–50), dom wielorodzinny na wystawę Interbau w Hansaviertel w Berlinie (1955–57), ambasadę USA w Atenach (1956–61), synagogę Oheb-Shalom w Baltimore (1958–59), biurowiec linii lotniczej PANAM w Nowym Jorku (1958–63), fabrykę porcelany Rosenthal w Selb (1965–67), Bauhausarchiv w Berlinie (1964–68, zrealizowany z poprawkami A. Cvijanovica 1976–79).
Kompletna budowa jest ostatecznym celem sztuki
Tak napisał Gropius w manifeście do szkół plastycznych (1919). Interesował go problem uprzemysłowienia i potanienia budownictwa przez zastosowanie elementów typowych i prefabrykowanych. Od samego początku swojej działalności potrafił dostrzec możliwości, jakie dawały architektom nowe materiały i nowe techniki. Zajmował się także wzornictwem przemysłowym., wystawiennictwem, projektowaniem wnętrz i urbanistyką. Publikował teksty na temat Bauhausu (The New Architecture and the Bauhaus 1935, The Bauhaus 1919–1928 1938) i architektury współczesnej (Internationale Architektur 1925, Architecture and Design in the Age of Science 1952, Scope of Total Architecture 1955).
zgłoś uwagę
Ilustracje
Gropius Walter, blok mieszkalny w Hansaviertel w Berlinie fot. A. Pieńkos/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Gropius Walter, budynki Bauhausu, 1925–26, Dessau (Niemcy)fot. A. Pieńkos/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Berlin, osiedle Siemensstadt-Berlin (W. Gropius, 1929–30) fot. A. Pieńkos/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Żołędowo, czworak fot. M. Omilanowska/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Gropius Walter, wystawa Werkbundu, 1914fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia