Býčí skála

Býčí skála, Bycza Skała,

jaskinia krasowa w Czechach, w środkowej części Krasu Morawskiego, 20 km na północ od Brna;

dł. ponad 1,5 km; znacznych rozmiarów: wstępna komora dł. 50 m, szer. 20 m, wys. 12–16 m; gł. korytarz dł. 320 m, wys. 3–18 m; boczna sala dł. 86 m, szer. i wysokość do 8–10 m. W 1869 znaleziono tu, w glinianym naczyniu wypełnionym zwęglonym prosem, brązową figurkę byczka z żelazną płytką na czole (wys. 114 mm, dł. 107 mm). Podjęte 1872 przez H. Wankla badania wykopaliskowe przyniosły odkrycie niezwykłego obiektu kultowego, pełniącego funkcję miejsca ofiarnego ludności zamieszkującej te tereny w młodszym okresie halsztackim (600–450 p.n.e.) wczesnej epoki żelaza. Przy południowej ścianie przedsionka jaskini, na kamiennym bruku, znajdowały się przemieszane kości mężczyzny i świni; pod ścianą stały brązowe cisty (cylindryczne naczynia) i kotły ze zwęglonym zbożem; w jednym z kotłów znaleziono ludzką czaszkę; przed brukiem, w sąsiedztwie rozległego paleniska (o pow. 60 m²) stał mały ołtarz kamienny; na nim w przepalonym zbożu leżały kości odrąbanych rąk (kobiecych?) z brązowymi bransoletami i złotymi pierścionkami; w samym palenisku natrafiono na przepalone kości zwierzęce i ludzkie oraz przedmioty brązowe i żelazne; pośrodku pomieszczenia, wokół paleniska, zalegało ponad 40 szkieletów, przemieszanych i jakby porozrzucanych, między którymi było zwęglone zboże i liczne ozdoby; wzdłuż północnej ściany komory znajdowało się mniejsze palenisko (o pow. 30 m²) ze zwęglonym drewnem i zbożem. W pobliżu wejścia znaleziono wiele naczyń glinianych ze zwęglonym zbożem i popiołem; pod tymi naczyniami leżała czara z przeciętej czaszki ludzkiej; niezwykłe bogactwo znalezisk skłania niektórych badaczy do uznawania tego obiektu za pochówek książęcy.