Buonarroti Filippo Michele, ur. 11 XI 1761, Piza, zm. 17 IX 1837, Paryż,
wł. rewolucjonista działający gł. we Francji, antyklerykał i republikanin, z wykształcenia prawnik.
Buonarroti Filippo Michele
Encyklopedia PWN
Początkowo adwokat w Pizie, od 1787 czł. masonerii. W 1789 emigrował na Korsykę, gdzie redagował pismo „Giornale patriotico della Corsica” i skąd podejmował próby organizowania ruchów rewolucyjnych we Włoszech. W czasie rewolucji fr. 1789–99 czł. klubu jakobinów, 1793 u boku Napoleona Bonapartego w Tulonie, 1794 na czele ośrodka jakobińskiego w Oneglia; po upadku jakobinów aresztowany, w więzieniu poznał F.N. Babeufa, z którym zał. Sprzysiężenie Równych, 1795 zorganizował w Paryżu projakobiński klub Panteon. Po wykryciu ruchu spiskowego 1796 deportowany do Cherbourga, później na emigracji w Genewie i Brukseli; od 1809 czł. projakobińskiego związku Adelfia; 1818 zał. organizację Wzniośli Mistrzowie Doskonali (Sublimi maestri perfetti), mającą na celu zjednoczenie Włoch oraz zaprowadzenie rządów demokr.-republikańskich; koordynowaniu poczynań emigracji miały służyć utworzone w Londynie i Paryżu Komitety Wygnańców Włoskich. Od 1834 współpracował z G. Mazzinim i organizacją Młode Włochy; czynny we wł. i międzynar. organizacjach karbonarskich, postulował zorganizowanie świat. ruchu spiskowego, by obalić panujących władców. W swoim memoriale Wieczny pokój z królami domagał się od rządu fr. pomocy w obaleniu wszystkich monarchów we Włoszech i utworzeniu demokr. republiki wł.; dla zrealizowania tego celu uważał za niezbędne współdziałanie wszystkich Włochów. B. wywarł znaczny wpływ na przywódców tajnych, republikańskich organizacji spiskowych, m.in. L.A. Blanquiego. Autor Sprzysiężenia Równych (1828, wyd. pol. 1962) popularyzującego idee Babeufa.
Danuta Quirini-Popławska
