Bronzino Agnolo, Alegoria Miłości i Czasu
Zgłoś uwagę
UWAGA: Po wysłaniu zgłoszenia, otrzymasz wiadomość mailową z prośbą o jego potwierdzenie.
Bronzino Agnolo, Alegoria Miłości i Czasu
fot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
autor — Agnolo Bronzino
data powstania — ok. 1545/46
technika — olej na desce
wymiary — 144 × 115 cm
miejsce przechowywania — Londyn, National Gallery
Oto jeden z najsłynniejszych obrazów manierystycznych, namalowany około 1545/46 r. przez Bronzina, malarza florenckiego, związanego z dworem Medyceuszy i tamtejszym środowiskiem uczonych humanistów. Manierystyczna jest tu niebywała komplikacja alegoryczno-symbolicznego znaczenia, wymagająca od widza erudycyjnej wiedzy i umiejętności kojarzenia znaczeń. Oto Czas, ukazany pod postacią starczego Chronosa podnosi zasłonę znad objętych miłosnym uściskiem Wenery i Amora. Pozostałe figury to zapewne personifikacje Rozkoszy, Zabawy, Oszustwa i Zazdrości. To zestawienie alegorycznych postaci i licznych symboli erotycznych wskazuje, że Czas, któremu ulega nawet miłość, odsłania tu prawdę o namiętności, cielesnej miłości: jest ona tylko chwilową rozkoszą i przyjemnością, a w istocie prowadzi do omamienia pokusami i do grzechu zawiści. Prawdziwa miłość winna być wzniosła i duchowa — cielesna jest złudna i szkodliwa dla duszy.
Manierystycznej komplikacji w rozumieniu treści obrazu towarzyszy manierystyczne powikłanie form. Brak jest w tej kompozycji zdecydowanie określonych osi, ich układ został zastąpiony kapryśną gmatwaniną lini zygzakowatych, kanciasto załamanych. Przestrzeń nie jest określona klarownie; nie wiemy często gdzie stoją czy skąd właściwie wyłaniają się postacie. Ich pozy są w wyrafinowany sposób skomplikowane, poskręcane. Niesprecyzowany pozostał też gest Chronosa: czy odsłania on prawdę o naturze cielesnej miłości, czy raczej usiłuje ją zakryć przed wzrokiem widza, zakryć zasłoną mroku, przemijania, milczenia? Tkwi w tym dziele typowa manierystyczna dwuznaczność: zmysłowe ciała mają zarazem porcelanowo gładką i zimną karnację, barwy uderzają siłą, intensywnością, jaskrawością, ale jednocześnie są chłodne i złożone z wyrafinowanie zestawionych, przełamanych odcieni (różu, szarości, turkusu, malachitu, ultramaryny, szmaragdu). Cielesna zmysłowość przedstawienia kłóci się prowokacyjnie z jego moralizatorskim przesłaniem.
Antoni Ziemba
zgłoś uwagę
