Bosporańskie Królestwo,
hist. państwo nad M. Azowskim;
Bosporańskie Królestwo
Encyklopedia PWN
rządzone przez dyn. Archeonaktydów (od ok. 480) i Spartokidów (430–107); podstawą gospodarki był handel z miastami Grecji (przede wszystkim zboże, a także ryby, skóry, futra i niewolnicy). W IV w. nastąpił rozwój terytorialny (zajęcie Teodozji i obszarów na południe od rz. Kubań przez Leukona I (panującego 389–349). Pairisades I (349–310) ustalił nowe zasady następstwa tronu; Eumelos I (310–304) przybrał tytuł króla. Dwa następne stulecia to okres osłabienia polit. (napływ Sarmatów od północy i powstanie państwa Scytów na Krymie) i gosp. (konkurencja Egiptu w handlu zbożem); od 107 zależność od Pontu, od 63 p.n.e. od Rzymu. Ponowny rozkwit gosp. i kult. w I i II w. n.e. wiązał się z pośrednictwem w handlu między wschodnimi prowincjami rzym. a ludami sarmackimi; rozwijało się przetwórstwo ryb (Tyritaka) i winiarstwo (Myrmekion). W poł. III w. Królestwo Bosporańskie popadło w zależność od Gotów; z najazdem (370) Hunów łączy się datę jego ostatecznego upadku. W VI w. ziemie byłego Królestwa Bosporańskiego włączono do cesarstwa wschodniorzymskiego.
