Bitynia,
w starożytności kraj w północno-zachodniej Azji Mniejszej (obecnie tereny Turcji), który początkowo obejmował Półwysep Chalcedoński oraz obszary na zachód od rzeki Sangarios, a następnie rozszerzył się na południe i wschód;
Bitynia
Encyklopedia PWN
główne miasta to Nikomedia, Nicea, Prusa; od VII w. p.n.e. zamieszkana przez ludność pochodzenia trackiego. Początkowo Bitynia wchodziła w skład państwa lidyjskiego, potem perskiego, utrzymała jednak własnych dynastów; pierwszym znanym władcą Bitynii był Dojdalsos (1. połowa V w.). Za Aleksandra III Wielkiego Bitynia zachowała niezależność; po jego śmierci książę Zipojtes (326–278) stawiał opór diadochom i 297 ogłosił się królem; jego następcy rozszerzyli kraj na zachodzie do morza Marmara, na południe do Olimpu w Myzji oraz na wschodzie do rzeki Sangarios. W tym okresie budowa licznych miast (Nikomedia, Nicea, Prusa); w II w. p.n.e. stopniowe uzależnianie się Bitynii od Rzymu, zakończone w 74 r. p.n.e. (testament Nikomedesa III Filopatora); za cesarza Oktawiana Augusta Bitynia stała się prowincją konsularną; w II w. n.e. ważny ośrodek produkcji sarkofagów kamiennych, eksportowanych m.in. do Italii; w III w. Bitynię pustoszą Wizygoci; w średniowieczu Bitynia wchodzi w skład cesarstwa bizantyńskiego; w XI w. podbita przez Turków seldżuckich, 1290 powstaje na jej terenach państwo Turków osmańskich ze stolicą w Prusie (obecnie Bursa).
