Bazylea
 
Encyklopedia PWN
Bazylea, niem. Basel, fr. Bâle Wymowa,
m. w północno-zachodniej Szwajcarii, stolica półkantonu Bazylea-Miasto, u ujścia rz. Birs i Wiese do Renu, przy granicy z Francją i Niemcami.
Rzymska Basilia; od końca V w. w państwie Franków; 618 biskupstwo; od 1032 należała do Niemiec; od XIV w. wolne miasto Rzeszy; od 1501 w Związku Szwajc.; rozkwit w XV–XVI w.; 1431–49 miejsce głośnego soboru; 1460 zał. uniw., jeden z ośr. odrodzenia i reformacji; rozwój drukarstwa; 1795 zawarcie w Bazylei przez rewolucyjną Francję 2 traktatów pokojowych, mocą których Prusy i Hiszpania uznały Republikę Fr. i wystąpiły z I koalicji antyfr. (wojny rewolucyjnej Francji); Prusy uznały prawa Francji do l. brzegu Renu; Hiszpania oddała Francji swoje posiadłości na wyspie Haiti (Santo Domingo); traktaty te zapoczątkowały rozpad I koalicji i pozwoliły Francji na osiągnięcie tzw. granic naturalnych; Bazylea była miejscem kongresów I i II Międzynarodówki (1869 i 1912); drugi po Zurychu ośr. przem. kraju; przemysł chem. (gł. farm., m.in. zakłady koncernu CIBA), maszyn., metal., poligraficzny; jeden z gł. ośr. handl. i finansowych kraju; międzynar. węzeł komunik.; śródlądowy port handl.; ważny ośrodek kult., nauk. i turyst.; uniw., liczne muzea, m.in. Kunstmuseum; ogród bot. i zool. Stare miasto o zabytkowym układzie urb.; rom.-got. katedra (XII, XIV–XV w.) z rom. dekoracją rzeźbiarską; got. kościoły: Franciszkanów (XIV w.), Św. Marcina (XIV–XV w.), halowy kościół Św. Leonarda (XV w.); klasztor Kartuzów (XV–XVI w.), renes. ratusz (1504–13, 1606–08), domy cechowe (polichromowane fasady) z XVI w., rokokowe i klasycyst. kamienice z XVIII w.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia