Australia Południowa
 
Encyklopedia PWN
Australia Południowa, South Australia,
stan w południowej części Związku Austral. położony nad Wielką Zat. Australijską (O. Indyjski);
pow. 983,5 tys. km2; 1,6 mln mieszk. (2011), w tym 21,3 tys. ludności rdzennej; stol. Adelaide, gł. m.: Whyalla, Mount Gambier, Port Augusta, Port Pirie, Port Lincoln; ponad 95% ludności skupia się w południowo-wschodniej części (na południu od 32°S), prawie 70% ludności mieszka na obszarze metropolitalnym Adelaide. 3/4 pow. stanowią obszary pustynne i półpustynne; w północno-wschodniej części liczne słone jeziora okresowe, największe: Eyre, Torrens, Gairdner, Frome i suche koryta rzek (tzw. creeks), wypełniające się wodą tylko po sporadycznych opadach; na północny zachód wznoszą się góry Musgrave, w południowo-wschodniej części — G. Flindersa i Mount Lofty; gł. rzeką w granicach Australii Południowej jest dolny bieg Murray. Klimat zwrotnikowy kontynent. suchy i wybitnie suchy, tylko na południowych krańcach podzwrotnikowy mor.; w rejonie jez. Eyre notuje się najniższe roczne sumy opadów w Australii (ok. 100 mm).
Australia Południowa jest stanem przem.-roln.; wydobycie rud żelaza i miedzi; poza obszarem metropolitalnym Adelaide ważnymi ośr. przemysłu są: Whyalla i Port Pirie (hutnictwo żelaza i metali nieżelaznych). Ziemie uprawne zajmują ok. 3% pow. stanu; gł. uprawy: pszenica, jęczmień, owies, rzepak, w dorzeczu Murray uprawa drzew owocowych i oliwek, w dolinie Barossa — winorośli (Australia Południowa dostarcza 1/2 krajowej produkcji win); w części północno-wschodniej na obszarach występowania wód artezyjskich ekstensywny wypas owiec i bydła; pozyskiwanie drewna (plantacje sosny Pinus radiata na południowym wschodzie). Przez terytorium Australii Południowejprzechodzą transaustral. linie kol. oraz drogi samochodowe; porty mor.: Port Adelaide, Port Lincoln, Port Stanvac, Port Pirie, Whyalla. Najważniejsze artykuły wywozu: zboże, wełna, owoce, wina, mięso, rudy metali.
Historia. Do wybrzeży Australii Południowej dotarli w 1. poł. XVII w. Holendrzy; w 1. poł. XIX w. badali je podróżnicy bryt.; 1804 łowcy fok zał. osadę na Wyspie Kangura; od 1834 kolonia bryt. — baza zał. przez Stow. Australii Południowej; 1836 wybrano lokalizację stol. kolonii, Adelaide; odtąd napływ pierwszych stałych osadników; jedyna kolonia austral. zał. wyłącznie przez wolnych osadników, w znacznym stopniu emigrantów z Niemiec; od 1857 samorząd; 1863–1911 administrowała także Terytorium Północne; od 1901 stan Australii.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia