Armeńska, Wyżyna
 
Encyklopedia PWN
Armeńska, Wyżyna, tur. Doğu Anadolu Yaylası, orm. Haykakan bardzravandak, gruz. Somhkhey’isa Maghloba,
wyżynno-górski region w Azji Południowo-Zachodniej, pomiędzy górami Taurus i Kurdystańskimi na południu oraz G. Pontyjskimi i Małym Kaukazem na północy, na terytorium gł. Turcji, także Armenii, Azerbejdżanu, Iranu i Gruzji;
na zachodzie łączy się z Wyż. Anatolijską, od północy ograniczona G. Pontyjskimi i Małym Kaukazem, od południa — G. Kurdystańskimi; wys. przeważająca 1000–1800 m, maks. 5165 m (wulkan Ararat). Powstała w wyniku trzeciorzędowych i czwartorzędowych ruchów wypiętrzających, którym towarzyszyła silna działalność tektoniczna i wulk.; wygasłe wulkany sięgają ponad 4000 m (Sabalan, Süphan Dağı, Aragac), grube pokrywy law bazaltowych; kotliny tektoniczne z jez.: Wan, Urmia, Sewan; częste trzęsienia ziemi. Klimat podzwrotnikowy kontynent. suchy, odmiana górska; średnia temp. w styczniu od –3°C do –15°C, w lipcu ok. 19°C (w kotlinach 25°C), maks. ponad 40°C; średnia roczna suma opadów 150–300 mm, w górach 500–800 mm. Z Wyżyny Armeńskiej wypływają rzeki o b. zmiennych przepływach: Kura, Araks, Eufrat; liczne źródła wód miner. (m.in. cieplice). W obniżeniach roślinność stepowa i półpustynna, na wys. 800–1400 m stepy górskie, do 2300 m widne lasy dębowe, sosnowe i jałowcowe oraz krzaczaste zarośla (szyblak), do 3000 m wysokogórskie łąki, powyżej 4000 m lodowce. Wydobycie chromu, miedzi; na obszarach sztucznie nawadnianych gęsto zaludnione oazy; uprawa pszenicy, bawełny i drzew owocowych; chów owiec i kóz.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Iran, domy wydrążone w skałach na Wyżynie Armeńskiej, we wsi Chandowan na południowy zachód od Tebrizu fot. K. i A. Mazurkiewicz/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia