Alberta
prow. w południowo-zachodniej Kanadzie;
[ạlbə̣:rtə] 
,
, Alberta
Encyklopedia PWN
— 3,5 mln mieszk. (2008); powierzchnia 661,2 tys. km2; gł. m.: Edmonton (stol.), Calgary; powierzchnia w większości wyżynna (Wielkie Równiny), na południowym zachodzie G. Skaliste; klimat umiarkowany wybitnie kontynent., na południu — ciepły, na północy — chłodny; gł. rz.: Peace, Athabaska, Saskatchewan Północny, Saskatchewan Południowy; liczne polodowcowe jeziora, na północno-wschodniej granicy jez. Athabaska; naturalną szatę roślinną stanowią w części południowej i środkowej prerie (w dużym stopniu zajęte pod uprawy), na północy i w górach — lasy iglaste; duże kompleksy czarnoziemów stepowych w części południowej. Region przem.-roln.; gł. w kraju obszar wydobycia ropy naftowej (90% wydobycia krajowego), gazu ziemnego (87%) i węgla kam.; rafinacja ropy naftowej, przemysł chem., spoż., drzewny, metal.; uprawa jęczmienia, pszenicy, owsa, buraków cukrowych, lnu; hodowla bydła, owiec, trzody chlewnej, drobiu; eksploatacja lasów; na południu transkontynent. linia kol. i drogowa, na północy komunikacja lotnicza.
Historia. Od 1670 obszar obecnej Alberty stanowił własność Kompanii Hudsońskiej; 1870 zakupiony przez Kanadę, do lat 90. XIX w. słabo zaludniony; intensywna kolonizacja po ukończeniu 1886 budowy kolei transkanad.; aktywna polityka imigracyjna rządu spowodowała gwałtowny wzrost zaludnienia w 1. poł. XX w.; od 1905 prowincja; 1920–50 silne wpływy organizacji farmerskich; po 1945 w Albercie znaczne skupisko pol. emigracji.
