Akademia Lubrańskiego

Akademia Lubrańskiego, Lubranscianum,

kolegium biskupie z kursami akademickimi, założone 1519 w Poznaniu przez biskupa J. Lubrańskiego;

zorganizowana na wzór uniw., z wydziałem humanist. oraz teol.; okres największej świetności w czasie działalności K. Hegendorfera (1529–35), twórcy humanist. programu Akademii Lubrańskiego, obejmującego oprócz łac. gramatyki, poetyki, retoryki także język i literaturę gr. oraz matematykę z astronomią; jeden z najważniejszych ośr. kultury humanist. w Polsce w 1. poł. XVI w.; po okresie zastoju w 2. poł. XVI w. i reorganizacji 1609–12, decyzją jej odnowiciela bpa J. Rozrażewskiego związana z Akad. Krak., pod której wpływami pozostawała do końca działalności, stając się faktycznie jedną z jej tzw. kolonii; 1780 przejęta przez Komisję Edukacji Nar. i połączona z utworzoną 1774 szkołą wydziałową.

Bibliografia

K. MAZURKIEWICZ Początki Akademii Lubrańskiego w Poznaniu (1519–1535), Poznań 1921;

J. NOWACKI Akademia Lubrańskiego, w: Dzieje archidiecezji poznańskiej, t. 2, Poznań 1964.