Błażej

Błażej,

‘człowiek z rzymskiego rodu Blasia’, lub od łac. blaesus ‘sepleniący’, lub gr. blasios ‘krzywonogi, chory na artretyzm’,

Blasius, żył prawdopodobnie na przeł. III i IV w.,

biskup Sebasty (Armenia, ob. Sivas w Turcji), męczennik.

Brak jest historycznych wiadomości o życiu Błażeja, który miał zginąć podczas prześladowania chrześcijan za cesarza Licyniusza (308–324). Zanmy go jedynie z legendarnych przekazów anonimowego fałszerza (przed VIII w.), rozpowszechnionych najpierw na Wschodzie, a później w Europie Zachodniej (m.in. dzięki Złotej legendzie Jakuba de Voragine) i w Polsce (polski przekład legendy pochodzący prawdopodobnie z pasjonału królowej Jadwigi, koniec XIV w., Żywoty świętych P. Skargi, 1579). Z kultem Błażeja wiążą się liczne miejsca przechowywania jego rzekomych relikwii (m.in. Tarent, Moguncja, Trewir, Lubeka). W średniowieczu zaliczano go do grona czternastu wspomożycieli. Zwracano się do niego o wstawiennictwo w chorobach gardła, zębów, w krwotokach; jest opiekunem gręplarzy i kamieniarzy. Na pamiątkę cudu uzdrowienia przez Błażeja chłopca dławiącego się rybią ością, w dniu jego święta udziela się w kościołach uroczystego błogosławieństwa z poświęceniem świec (błażejki), chleba, wina i owoców. W sztuce jest przedstawiany jako biskup. Do jego atrybutów należą: pastorał, ptaki z pożywieniem, jeleń, świński łeb (św. Błażej miał zmusić wilka do oddania wdowie porwanej świni), skrzyżowane świece w ręce, żelazne zgrzebło (narzędzie męki). Jest też często ukazywany w scenach dokonywania cudów lub podczas męki, zestawianych w cykle. Święto: obecnie w Kościele zachodnim 3 II, dawniej 15 II, w Kościele wschodnim 11 II.