Pamuk Orhan

Pamuk Orhan, ur. 7 VI 1952, Stambuł,

pisarz tur.;

opisuje zderzenie i przenikania się kultury Wschodu i Zachodu, przemiany współcz. społeczeństwa tur. po upadku imperium osmańskiego (powieści Cevdet Bey Ve Oğulları ‘pan Cevdet i jego synowie’ 1982 — kronika trzech pokoleń bogatej stambulskiej rodziny, Dom ciszy 1983); bohaterowie współcz. i hist. utworów P. szukają własnej tożsamości, są zmuszeni do dokonywania wyborów między wartościami eur. i muzułm., jednocześnie autor sprzeciwia się dążeniom Turcji do kultury zach. kosztem zapominania o własnej przeszłości; w powieści Biały zamek (1985) odszedł od realizmu wcześniejszych utworów na rzecz eksperymentów formalnych; ponadto Kara kitab [‘czarna księga’] (1990, scenariusz film. Gizli yuz ‘sekretna twarz’ 1992, reż. O. Kavur), Nowe życie (1994), Nazywam się Czerwień (1998), Śnieg (2002, wyd. pol. 2006) — uważana przez krytyków za analizę źródeł terroryzmu; wypowiedzi na temat masowych mordów dokonanych przez Turków na Ormianach i Kurdach na pocz. XX w. naraziły pisarza na krytykę nacjonalistycznych środowisk w Turcji; laureat wielu tur. i zagr. nagród lit.; 2006 otrzymał Nagrodę Nobla.