Wenezuela. Gospodarka

Wenezuela. Gospodarka.

Podstawą gospodarki Wenezueli jest wydobycie oraz eksport ropy naftowej (kraj jest jednym z 5 członków-założycieli OPEC), rud żelaza i ich przetworów; produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca wg parytetu siły nabywczej 12,2 tys. dolarów USA (2007); zimą 2002/2003 strajki w sektorze naftowym, które spowodowały krótkotrwałe załamanie gospodarki (spadek PKB w 2003 o ok. 9%); od 2004 wyraźny wzrost dochodów państwa wynikający z korzystnej koniunktury na świat rynkach naftowych (wzrost cen i zapotrzebowania ropy naftowej); zadłużenie zagraniczne 41,5 mld dolarów USA (2007). W 2005 Wenezuela została członkiem Mercosur, zacieśniając współpracę z innymi krajami Ameryki Południowej. Przemysł wytwarza 38,4% wartości PKB, rolnictwo 3,8%, usługi 57,8% (2007).

Przemysł.

Wenezuela jest krajem zasobnym w surowce miner.; w wydobyciu ropy naft. (155 mln t, 2005) zajmuje w Ameryce 3. miejsce po USA i Meksyku; zasoby są szacowane na ok. 64,5 mld baryłek (2001); eksploatowane pola naft. są położone gł. na północy kraju, wokół jez. Maracaibo, w jego dnie, nad M. Karaibskim oraz w zachodniej części delty Orinoko. Wenezuela ma również wielkie zasoby rud żelaza, które są wydobywane w północnej części Wyż. Gujańskiej; gł. ośrodki: Cerro Bolívar, El Pao; w wydobyciu rud żelaza (17,9 mln t, 2003) Wenezuela zajmuje w Ameryce Łac. 2. miejsce, po Brazylii; poza ropą naft. i rudami żelaza Wenezuela ma duże zasoby gazu ziemnego, rud manganu, diamentów, złota oraz rud niklu i wolframu. Gaz ziemny oraz asfalt wydobywa się w zagłębiach naft., węgiel kam. (8,1 mln t — 2002) — w północnej części stanu Anzoátegui, diamenty (34,7 tys. karatów, 2003), złoto (8190 kg), rudy manganu i wolframu na Wyż. Gujańskiej, rudy tytanu i toru na Niz. Orinoko; oprócz tego wydobywa się magnezyty, azbest, fosforyty, siarkę, rudy miedzi i uranu. Produkcja energii elektrycznej (87,4 mld kW·h) w 67% pochodzi z elektrowni wodnych, a w 33% z elektrowni cieplnych; gałęzie przemysłu przetwórczego: rafinacja ropy naft. (największe rafinerie są w Amuay, Punta Cardón, Morón i Puerto la Cruz), hutnictwo żelaza (Ciudad Guayana, Barquisimeto) i aluminium (Ciudad Guayana), przemysł nawozów chem. (Maracaibo), tworzyw sztucznych, farb i lakierów, także przemysł maszyn., cementowy, spoż. (gł. mięsny, mleczarski, cukr.), włók. (gł. bawełn.), skórzano-obuwn., odzież., drzewny i papierniczy; ośr. przem. są rozmieszczone w północnej części kraju, gł. w okręgach Caracas i Maracaibo.

Rolnictwo.

Grunty orne zajmują 3,7% pow. kraju, łąki i pastwiska — ok. 20% (2002); duże znaczenie ma sztuczne nawadnianie, gł. na obszarach llanos; ziemie uprawne są skoncentrowane na wybrzeżu i w północno-zachodniej części kraju; uprawia się trzcinę cukrową (8,8 mln t, 2005), pszenicę, kukurydzę, banany, drzewa cytrusowe, ryż, maniok, ziemniaki, kawowiec, kakaowiec, bawełnę, agawę sizalską, tytoń; rozwinięta hodowla, zwłaszcza na Niz. Orinoko i w Andach (w mln sztuk — 2004): bydła (16,2), trzody chlewnej (3,0), kóz (1,3), koni, osłów, owiec; eksploatacja lasów — pozyskiwanie drewna (5,1 mln m³), kauczuku, balaty i chiclé; rybołówstwo (połowy 524 tys. t, 2003).

Turystyka.

Rozwija się turystyka — 492 tys. turystów z zagranicy (2005); wpływy z turystyki 531 mln dol. USA; gł. ośrodki turyst.: Caracas, Maracaibo, Maracay, Porlamar, Canaima (lotnisko dla zwiedzających wodospad Salto Angel i górę stołową Auyán Tepuí).

Transport i łączność.

Najgęstsza sieć komunik. jest w północnej i północno-zachodniej części kraju; na większości obszarów Wyż. Gujańskiej i Niz. Orinoko brak sieci kol. i drogowej; w przewozach pasażerów i towarów gł. znaczenie ma transport samoch.; dł. dróg samoch. 96,1 tys. km (2002) — 34% utwardzonych, w tym Droga Panamer. — ok. 1,5 tys. km; linie kol. (682 km, 2004) służą gł. do przewozu rud żelaza; ważną rolę odgrywa żegluga śródlądowa na Orinoko i jej dopływach (łącznie 7,1 tys. km dróg wodnych); nośność mor. floty handl. 1,3 mln DWT (2006); gł. porty mor.: La Guaira, Maracaibo, Puerto Cabello, Puerto la Cruz (z Guanta), Amuay (naft.); rozwinięty transport lotn. — gł. porty międzynar.: Maiquetía (k. Caracas), Barcelona, Maracaibo. Nowoczesna sieć łączności; 3,6 mln abonentów telefonii stacjonarnej; w użytkowaniu 12,5 mln telefonów komórkowych (2005).

Handel zagraniczny.

Od wielu lat bilans obrotów handlu zagranicznego Wenezueli ma charakter dodatni; wartość eksportu 56,2 mld dol. USA, importu 24,9 mld dol. USA (2005); eksport obejmuje: ropę naft. i jej przetwory (ponad 80% wartości), aluminium, in. metale nieżelazne, żelazo i stal, produkty chem., środki transportu oraz artykuły żywnościowe; import maszyn i urządzeń, produktów chem., srodków transportu, materiałów bud.; handel gł. z USA, Kolumbią, Brazylią, Antylami Hol., Meksykiem.