Kolumbia. Warunki naturalne
 
Encyklopedia PWN
Kolumbia. Warunki naturalne.
Środkową i zachodnią część kraju zajmują Andy Kolumbijskie obejmujące Kordylierę Wschodnią (Cordillera Oriental) z najwyższym szczytem Alto Ritacuva (5493 m), Kordylierę Środkową (Cordillera Central) z licznymi czynnymi wulkanami (najwyższy Huila, 5750 m, najaktywniejszy Puracé, 4800 m), Kordylierę Zachodnią (Cordillera Occidental) oraz góry Serrania del Baudó (Cordillera del Chocó) z najwyższym szczytem Alto del Buey (1810 m), rozdzielone dolinami rz.: Magdalena, Cauca i Atrato; na zachodnim wybrzeżu rozciąga się wąski pas nizin zajmujących podgórskie (na południu) i śródgórskie (na północy) zapadlisko tektoniczne Atrato–San Juan; nad M. Karaibskim rozpościera się rozległa zabagniona nizina w dolnym biegu Magdaleny, Ciénaga de Ayapel i in. oraz izolowany masyw górski (zrąb tektoniczny) Sierra Nevada de Santa Marta z najwyższym szczytem kraju — Cristóbal Colón (5775 m); na północy znajduje się półwysep Guajira, częściowo należący do Wenezueli; wschodnią i południowo-wschodnią Kolumbię zajmują obszerne równiny Niz. Orinoko (Llanos del Orinoco) i Niz. Amazonki. Kolumbia leży w strefie klimatów równikowych; kolumbijską Amazonię i wybrzeże Oceanu Spokojnego cechuje klimat równikowy wybitnie wilgotny; Niz. Orinoko, Andy i wybrzeże M. Karaibskiego — klimat podrównikowy wilgotny (lokalnie jednak suchy); w Andach zaznacza się piętrowość klim.-roślinna; roczne sumy opadów wybitnie zróżnicowane, od 150–200 mm na płw. Guajira, 1000–1500 mm na Niz. Orinoko i 2000–3000 mm na Niz. Amazonki do 7000–10 000 mm na wybrzeżu Oceanu Spokojnego. Kolumbia ma gęstą sieć rzeczną; gł. rz., Magdalena (z dopływem Cauca) uchodzi do M. Karaibskiego podobnie jak obfitująca w wodę Atrato; do zlewiska O. Atlantyckiego należą także kolumbijskie dopływy Orinoko (Guaviare, Meta i in.) i Amazonki (Caquetá, Putumayo i in.) odwadniające wschodnią i południowo-wschodnią część kraju; do Oceanu Spokojnego uchodzą krótkie, lecz liczne i zasobne w wodę rzeki spływające z Kordyliery Zachodniej Andów Kolumbijskich — San Juan, Patía i in. Około 44% pow. kraju pokrywają lasy; na Niz. Amazonki, a także na wybrzeżu Oceanu Spokojnego, występują wilgotne lasy równikowe; w Andach do wysokości ok. 2500–2800 m wilgotne lasy górskie, na wybrzeżu M. Karaibskiego, a lokalnie w kotlinach śródgórskich, suche lasy i zarośla z dużym udziałem sukulentów; Niz. Orinoko zajmują wysokotrawiaste sawanny (llanos) z lasami galeriowymi w dolinach rzek; w Andach powyżej górnej granicy lasu występuje roślinność alp. tworząca charakterystyczne dla północnej części Andów piętro páramo. Ochroną objęte jest ponad 9% pow. kraju, m.in. w 33 parkach narodowych.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Kolumbia, wioska Indian Arhuaco w Sierra Nevada de Santa Martafot. E. Komarzyńska/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia