Grecja. Warunki naturalne
 
Encyklopedia PWN
Grecja. Warunki naturalne.
Niezwykle silnie rozwinięta linia brzegowa; łączna dł. 15 tys. km, w tym wysp ok. 11 tys. km. Blisko 80% pow. kraju zajmują góry, w większości o przebiegu południkowym; w centralnej części kraju ciągnie się młody, fliszowo-wapienny (fałdowanie alp.) łańcuch gór Pindos (przedłużenie G. Dynarskich) o wysokość do 2637 m (szczyt Smolikas); na zachodzie wznosi się wapienne pasmo Epiru, na wschodzie — stary, krystal. masyw Olimpu, najwyższy w kraju (2917 m); na południu — górzysty półwysep Peloponez (pasma Parnon i Tajget) o wysokość do 2404 m (szczyt Ilias w pasmie Tajget) i Kreta z najwyższym szczytem Timios Stawros (2456 m) w górach Idi; wzdłuż granicy bułgarskiej — zrębowy, krystal. fragment Rodop; wyspy M. Egejskiego są wierzchołkami starych, zatopionych masywów górskich, częściowo pochodzenia wulk. (Milos, Patmos, Thira z czynnym wulkanem Kajmeni); niziny są nieliczne, gł. w dolinach rzek Tracji i Macedonii (Salonicka, Serion, Drama) oraz wzdłuż wybrzeży (Attyka, zachodni Peloponez); żyzne kotliny śródgórskie (Tesalia, Beocja); duże wysokości względne nadają ukształtowaniu powierzchni malowniczy wysokogórski charakter; w Epirze i na Peloponezie występują formy krasowe; Grecja leży w b. aktywnej strefie sejsmicznej. Klimat podzwrotnikowy śródziemnomor., z gorącym, suchym latem i łagodną, wilgotną zimą, ociepla się w miarę posuwania na południe; na północy klimat podzwrotnikowy kontynent.; średnia temp. w styczniu od 5°C we wschodniej Macedonii do 13°C na Krecie i Rodos, w lipcu — 25–28°C w całym kraju; średnia roczna suma opadów od poniżej 400 mm na wybrzeżu wschodnim i wyspach M. Egejskiego do 1000 mm na W. Jońskich i wybrzeżu zachodnim oraz do 2000 mm na zachodnich stokach gór Pindos i na Krecie; w górach występują wyraźne piętra klimatyczne. Rzeki gł. typu górskiego o dużej zmienności stanu wód między latem i zimą; większe rzeki, gł. na północy, są najczęściej dolnymi odcinkami rzek płynących z Bułgarii i Macedonii: Ewros — graniczna z Turcją (dolny odcinek Maricy), Strimon (Strumy) i Aksios (Wardaru); pozostałe rzeki są na ogół krótkie, latem częściowo lub całkowicie wysychające, największe: Aliakmon (dł. 297 km), Acheloos (220 km), Pinios (205 km); większe jeziora: Trichonis (pow. 95,5 km2) oraz Prespa (graniczne z Macedonią i Albanią), Wegoritis i Wolwi; Peloponez jest oddzielony od reszty kraju Kanałem Korynckim, łączącym Zat. Koryncką z Zat. Sarońską. Pierwotna śródziemnomor. szata roślinna silnie zmieniona przez działalność gosp. (m.in. wyrąb lasów, wypas zwierząt); uznaje się, że lasy pokrywają 20% pow. kraju, w rzeczywistości drzewostany wysokopienne (na południu dąb, kasztan jadalny i cyprys, w górach i na północy buk i sosna) zajmują tylko 2,6% pow. i koncentrują się gł. w zachodniej Macedonii, Epirze i na niektórych wyspach; pozostałe to twardolistne formacje leśno-krzewiaste; na obszarach wilgotniejszych — makia, w rejonach suchych jej gr. zubożała odmiana — frygana; wzdłuż wybrzeży roślinność przywieziona z Ameryki: kaktusy, opuncje, agawy. Gleby w większości kamieniste i mało przydatne rolniczo: w dolinach górskich — alkaliczne, powstałe wskutek rozkładu skał wapiennych, na nizinach Macedonii i Tracji oraz w Attyce i na Niz. Tesalskiej — żyzne gleby aluwialne. Obszary chronione zajmują ok. 2,8% powierzchni Grecji (w tym 9 parków nar.).
zgłoś uwagę
Ilustracje
Rodos (Grecja)fot. Maciej Jędrusik/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Thira (Santoryn), wyspa wulkaniczna na Morzu Egejskim (Grecja)fot. M. Jędrusik/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Olimp fot. J. Czarnecki/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Thira, fragment kaldery Santorynu (Grecja) fot. K. Pruski/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Nafplion, fragment miasta na skalistym cyplu wrzynającym się w wody Zatoki Argolidzkiej (Grecja) fot. R. Gołędowski/Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia