Wołga
 
Encyklopedia PWN
Wołga, staroż. Rha, w średniowieczu Itil,
rz. w Rosji, na Niz. Wschodnioeuropejskiej, najdłuższa w Europie;
Położenie w państwie: Rosja
Ujście: uchodzi do akwenu: Kaspijskie, Morze
Długość: 3 530 km
Powierzchnia dorzecza: 1,4 mln km2
Przepływ średni: 29 m3/s (w odcinku źródłowym; w Twerze 182, w Wołgogradzie 7950)
Główne rzeki zasilające: Mołoga, Szeksna, Kostroma, Unża, Wietługa, Kama, Samara, Wielki Irgiz, Oka, Sura, Swijaga
Główne miejscowości: Twer, Czerepowiec, Rybińsk, Jarosław, Kostroma, Niżni Nowogród, Czeboksary, Kazań, Uljanowsk, Togliatti, Samara, Saratów, Wołgograd, Astrachań
Źródła na Wałdaju, na wys. 229 m; przepływa przez 4 strefy: lasów, leśno-stepową, stepów i półpustyń; uchodzi do M. Kaspijskiego, tworząc deltę o pow. 19 tys. km2; w górnym biegu przecina w wąskiej dolinie wzniesienia Uglicko-Daniłowskie i Galicko-Czuchłomskie; w środkowym — płynie u wschodniego podnóża Wyż. Nadwołżańskiej w asymetrycznej dolinie (pr. zbocze wysokie); na Niz. Nadkaspijskiej od Wołgi oddziela się l. ramię, Achtuba. Średni przepływ w Wołgogradzie 7950 m3/s, roczny odpływ 251 km2. Ponad 200 dopływów, gł.: Mołoga, Szeksna, Kostroma, Unża, Wietługa, Kama, Samara, Wielki Irgiz (l.), Oka, Sura, Swijaga (pr.). Na Wołdze 7 elektrowni wodnych (tzw. Kaskada Wołżańska) ze zbiornikami retencyjnymi (największe: Rybiński, Kujbyszewski, Wołgogradzki); regularna żegluga od Rżewa (3256 km); system rzeczny Wołgi obejmuje ponad 41 tys. km spławnych i ok. 14 tys. km żegl. dróg; połączona z morzami: Bałtyckim (Wołżańsko-Bałtycka Droga Wodna), Białym (dwiński system wodny i Kanał Białomorsko-Bałtycki), Azowskim i Czarnym (Kanał Żeglowny Wołga–Don) oraz z Moskwą (Kanał im. Moskwy). W Wołdze żyje ok. 70 gat. ryb (w tym 40 ma znaczenie przem.). W 1919 w delcie zał. Rezerwat Astrachański, od 1975 pod nazwą Delta Wołgi (pow. ponad 64 tys. ha), miejsce gniazdowania licznych ptaków wodno-błotnych. W dorzeczu występują bogate złoża ropy naftowej i gazu ziemnego, soli kam. i potasowych. Największe miasta i porty nad Wołgą: Twer, Czerepowiec, Rybińsk, Jarosław, Kostroma, Niżni Nowogród, Czeboksary, Kazań, Uljanowsk, Togliatti, Samara, Saratów, Wołgograd, Astrachań.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia