wojna północna
 
Encyklopedia PWN
wojna północna 1655–60, druga wojna północna,
wojna toczona przez Szwecję (okresowo w sojuszu z Brandenburgią i Siedmiogrodem) przeciw Polsce, potem także Danii, Austrii, Brandenburgii i Holandii.
Rozpoczęta przez Karola X Gustawa najazdem na Rzeczpospolitą 1655; 1656 Szwecję poparła Brandenburgia; 1656 Karol X Gustaw, dążąc do rozbioru Polski, zawarł przymierze z księciem siedmiogrodzkim Jerzym II Rakoczym (porozumienie w Radnot), który 1657 najechał na ziemie polskie (wkrótce musiał jednak kapitulować pod Czarnym Ostrowiem); po stronie Polski stanął cesarz Leopold I, a układy welawsko-bydgoskie 1657 zjednały dla Polski elektora brandenburskiego; 1657 król duński Fryderyk III wypowiedział wojnę Szwecji, poniósł jednak klęskę; pokój zawarty z Danią w Roskilde (1658) wkrótce został złamany — Karol X Gustaw zaatakował Kopenhagę; po stronie Duńczyków stanęły Austria, Brandenburgia, Holandia i Polska (wyprawa S. Czarnieckiego); 1660 wojnę zakończyły porozumienia pokojowe w Oliwie (z Polską) i Kopenhadze (z Danią): Jan II Kazimierz zrzekł się pretensji do tronu szwedzkiego, a Rzeczpospolita — do posiadłości w szwedzkich Inflantach, Szwedzi utrzymali też większość zdobyczy uzyskanych w wyniku pokoju w Roskilde.
zgłoś uwagę
Ilustracje
Dahlbergh Erik, fragment Panoramy Warszawy z Zamkiem Królewskim, 1656 — Muzeum Narodowe, Warszawafot. Archiwum Ilustracji WN PWN SA © Wydawnictwo Naukowe PWN
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia