Wierzyński Kazimierz
 
Encyklopedia PWN
Wierzyński Kazimierz, pierwotne nazwisko Wirstlein (zmienione 1913), ur. 27 VIII 1894, Drohobycz, zm. 13 II 1969, Londyn,
brat Hieronima, poeta, prozaik, eseista.
Cytat
Współtwórca grupy poetyckiej Skamander; od 1938 czł. PAL; od 1939 poza krajem (gł. w USA); we wczesnej poezji manifestacja witalizmu, lirycznej euforii i optymizmu, kult młodości (Wiosna i wino 1919, Wróble na dachu 1921), apoteoza fiz. sprawności i piękna ludzkiego ciała oraz moralnych wartości współzawodnictwa sport. (Laur olimpijski 1927 — złoty medal na IX Igrzyskach Olimpijskich); w późniejszych utworach refleksja nad dram. aspektami życia i cywilizacji, pełna katastroficznych przeczuć (Pieśni fanatyczne 1929, Gorzki urodzaj 1933); w przedwojennej liryce patriotyczno-obywatelskiej próba odnowy pol. mitu romant., z akcentowaniem roli J. Piłsudskiego jako rzecznika idei wolności i wielkości narodu (Wolność tragiczna 1936) oraz wizją nieuchronnych zagrożeń bytu nar. (Kurhany 1938); w wierszach wojennych (Ziemia–Wilczyca 1941, Róża wiatrów 1942) retoryka, patos, postawa tyrtejska, nuty nostalgii i rozpaczy; w latach powojennych odnowa stylu poet.: zbliżenie do języka mówionego, operowanie dystansem i ironią, swoboda wersyfikacyjna oraz odkrycie nowych obszarów tematycznych — świata przyrody i sztuki; w zbiorach poezji z tego okresu (Korzec maku 1951, Tkanka ziemi 1960, Kufer na plecach 1964, Sen mara 1969) liryka medytacyjna, wyrażająca tragizm wygnańczego losu oraz stoicką afirmację życia, a także utwory publicyst.-polit., zawierające protest przeciw sowietyzacji i zniewoleniu Polski (niektóre wiersze ze zbioru Krzyże i miecze 1946, m.in. Na proces moskiewski, a zwłaszcza zbiór Czarny polonez 1968); ponadto zbiory opowiadań (Granice świata 1933, Pobojowisko 1944) i recenzji teatr. (W garderobie duchów 1938), szkice wspomnieniowo-lit. (Cygańskim wozem 1966, Moja prywatna Ameryka 1966); Życie Chopina (wyd. ang. 1949, wyd. pol. 1953); Poezja i proza (t. 1–2 1981), Wybór poezji (1991), Poezje zebrane (t. 1–2 1994); 1936 otrzymał lit. nagrodę państw. I stopnia.
Bibliografia
„Przebity światłem”. Pożegnanie z Wierzyńskim, Londyn 1969;
M. DŁUSKA Studia i rozprawy, t. 3 (poświęcony Wierzyńskiemu), Kraków 1972;
J. DUDEK Liryka Kazimierza Wierzyńskiego z lat 1951–1969, Wrocław 1975.
zgłoś uwagę
Przeglądaj encyklopedię
Przeglądaj tabele i zestawienia
Przeglądaj ilustracje i multimedia