Wielkie Równiny

Wielkie Równiny, Wielka Równina Prerii, The Great Plains ,

wyż. w środkowej części Ameryki Północnej, w Kanadzie i USA, biegnąca z południa na północ wzdłuż wschodniego przedpola Kordylierów, od środkowego biegu rz. Rio Grande do niz. Mackenzie;

dł. 4000 km, szer. 500–1100 km; Wielkie Równiny stopniowo wznoszą się od 500 m na wschodzie do 1500 m na zachodzie, maks. wys. 2207 m (w górach Black Hills). Zbudowane z lekko pofałdowanej grubej pokrywy skał osadowych — kredowych i trzeciorzędowych (wapienie, piaskowce), w północnej części przykrytej czwartorzędowymi osadami. W południowej części Wielkich Równin rozciągają się wyżyny Llano Estacado, i Wyżyna Edwardsa, w środkowej części wyżyny High Plains i Missouri rozcięte licznymi suchymi dolinami (zw. bad lands) o głęb. do 150 m, w północnej części krajobraz polodowcowy — wzgórza morenowe, jeziora. Klimat suchy, kontynent., w południowej części podzwrotnikowy, w północnej — umiarkowany; średnia temp. w styczniu od –18°C na północy do 11°C na południu, w lipcu odpowiednio od 13°C do 29°C; roczna suma opadów na południu 300–600 mm, na północy 250–400 mm (zachodnia część Wielkich Równin jest bardziej sucha niż wschodnia); w chłodnej porze roku wieją chłodne wiatry połączone z opadami śniegu (blizzard) lub ciepłe i suche wiatry (chinook) powodujące wzrost temp. i topnienie śniegu. Największe rz.: Missouri z dopływami, Arkansas, Colorado, Pecos; mają one zmienny stan wód i są wyzyskiwane do nawadniania. Większą część Wielkich Równin zajmuje suchy, niskotrawiasty step, na północy bujniejszy step z płatami leśnymi; w najsuchszych miejscach pojawiają się zarośla niskich kłujących krzewów, a na południu — kaktusy. Wielkie Równiny są ważnym regionem hodowli bydła i uprawy zbóż (pszenica, kukurydza) oraz wydobycia: złota, srebra, rud cynku i ołowiu, miedzi, uranu, cyny, węgla kam., ropy naftowej i gazu ziemnego.

Wielkie Równiny, krajobraz prerii, w głębi Góry Skaliste (Stany Zjednoczone)

Bizon, Bison bison