wesele

wesele,

etnogr. zespół zwyczajów związanych z zaślubinami, inaugurujących założenie rodziny.

W społecznościach plemiennych zwyczaje te są rozciągnięte w czasie i jako zespół trudne do wyodrębnienia; w społeczeństwach rozwiniętych, gł. w środowiskach wiejskich, wesele rozpoczyna się tradycyjnie wyborem partnera (zaręczyny), dokonywanym często za pośrednictwem swata, ustaleniem warunków ekon. przyszłego związku; obrzęd weselny w pol. kulturze tradycyjnej był najczęściej kilkudniowy; wyłączał on młodych z ich dawnych grup rówieśniczych i włączał do grona ludzi dorosłych; wyznaczały go obrzędy takie, jak rozpleciny (rozplatanie warkocza panny młodej oznaczające wyłączenie jej z grona panien), pokładziny (noc poślubna) i oczepiny; wesele zyskało formę widowiska z bogatą oprawą muz., przyśpiewkami itp.; reżyserował je starosta (lub marsz.) weselny, a gł. role odgrywały orszaki młodych; wesele kończyło się poprawinami, osiedlinami lub przenosinami; do obrzędu tego w XVI w. włączono ślub kośc.; ob. zwyczaje weselne w dawnej formie prawie zaginęły, natomiast jako widowisko weszły do repertuaru zespołów ludowych.

Bruegel Pieter (st.), Wesele chłopskie, 1566 — Kunsthistorisches Museum, Wiedeń